Мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети

• МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ
• ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ

• “ФАЛСАФА ВА МАЪНАВИЯТ АСОСЛАРИ” КАФЕДРАСИ
• “ДИНШУНОСЛИК” ФАНИ

• фалсафа фанлари бўйича фалсафа
• доктори (PhD), катта ўқитувчи
• Юсубов Жалолиддин

• 3-маъруза мавзуси:
• УРУҒ-ҚАБИЛА ВА МИЛЛИЙ ДИНЛАР

• 3-МАВЗУ: УРУҒ-ҚАБИЛА ВА МИЛЛИЙ ДИНЛАР

• Режа:

• 1. Диннинг ибтидоий шакллари

• 2. Хиндуийлик, жайнизм, сикхизм таълимоти

• 3. Конфуцийлик, даосизм, синтоизм таълимоти

• 4. Яхудийлик дини, тарихи, таълимоти

• Ибтидоий динлар

• Тотемизм (Ҳайвон ва ўсимлик-ларни илоҳий-лаштириш)

• Анимизм (жон ва руҳларга ишониш)

• Фетешизм (жонсиз буюм ва нарсаларга сиғиниш)

• Шомонизм (турли шомонларга ишониш)

• Магия (сехргарлик)

• Тотемизм

• Ҳиндлар тилидаги "О тотем" (унинг уруғи) деган сўздан келиб чиққан. Тотемизм ибтидоий ғоят содда диний эътиқоднинг бир тури бўлиб, қадимги замондаги урут-қабила аъзоларининг муайян бир ҳайвон, ўсимлик билан ғайритабиий алоқаси, яқинлиги, қон-қариндошлиги бўлган деб, бу ҳайвон ва ўсимликларни муқаддаслаштиришдан иборатдир. Ҳар бир кабила ёки уруғ ўз шароитини ҳамда имкониятларини кўзда тутиб, баъзи ҳайвонларни овлар ва улар ҳақида етарли маълумотларга эга эди. Бундай ҳайвонларни яқиндан билиш уларнинг уруғ билан яқинлиги ёки қон-қариндошлиги бўлса керак, деган тасаввурни келтириб чиқарган. Натижада баъзи ҳайвонлар, ксйинчалик эса ўсимликнинг баъзи навлари ҳам муайян уруғ аъзоларининг аждоди-тотемидир, деган тасаввур шаклланишига олиб келган. Шу боисдан кейинчалик уруғ аъзолари тотемнинг "ёрдамига" кўз тикканлар, уни муқаддаслаштириб, ўз ҳомийлари деб ҳисобланганлар, сеҳр йўли билан унга таъсир қилишга уринганлар. Тотемга сажда қилинган, у ҳимоя қилинган, эъзозланган, уни ўлдириш, истеъмол қилиш ман этилган.

•