Mirzamahmudov o, xakimov m.. T. M, A h. T. Mirzamahmudov amaliy geografiya o'qitish usullari mirzamahmudov o, xakimov m

Bilimlarni umumlashtirish darsi. Mazkur darslar quyidagi tarkibiy 
qismlardan  borat:    o’quvchilarni  darsni  maqsadi  va  vazifalari  bilan 
tanishtirish;  ta’limiy‐tarbiyaviy  vazifalarni  bajarish;  darsni  yakunlash; 
uyga  vazifa  berish.    Hozirgi  paytda  umumlashtirish  darslari  keng 
tarqalmoqda.  Ular  maktab  geografiya  kurslarini  barchasida  ko’zda 
tutilgan. Ko’p hollarda bunday darslarni umumiylashtiruvchi takrorlash 
darsi ham deb ataladi. CHunki bilimlar umumlashtirilganda ular albatta 
takrorlanadi. 
Bilimlarni  umumlashtirishni  axamiyati  quyidagi  hollarda  namoyon 
bo’ladi: 
‐bilimlarni  umumlashtirish  o’quvchilar  ongida  dunyoqarash 
g’oyalarni shakillantirishda muxim axamiyatga ega; 
‐  bilimlarni  umumlashtirish  har  bir  geografiya  predmetidagi 
bilimlarni  tizimlashda  ya’ni  tartibga  solishda  katta  axamiyatga  ega. 
Geografiya kursida tabiiy xududiy komplekslar, dunyoning yaxlitligi va 
bir butunligi, jaxon xo’jalik tizimi va h.k. 

---

88 
 
Bilimlarni  tizimlashtirish  deganda  geografik  voqea  va  xodisalar, 
obьektlarni  tarqalishi  va  taqsimlanishi  tushuniladi.  Bunda  geografik 
voqea va hodisalar hamda obьektlar o’xshash belgilarga ko’ra tizimlarga 
yoki  guruxlarga  bo’linadi.  Masalan,  daryo  vodiylari,  tekislik 
landshaftlari,  cho’llar,  rivojlanayotgan  davlatlar,  rivojlangan  davlatlar, 
yevropoidlar, mongoloidlar, negroidlar va h.k. 
SHuning  uchun  umumlashtruvchi  darslarni  yirik  bo’limlarni 
o’rganib bo’lingandan so’ng o’tkaziladi. 
Umumlashtiruvchi  darslarning  muxim  xususiyatlaridan  biri 
o’quvchilar  bilimlarni  tizimlashtirish  va  umumlashtirish  asosida  yangi 
bilim  va    ko’nikmalarga  ega  bo’lishadi.  SHuning  uchun  o’quvchilar 
o’zlarining  bilimlariga  asoslanib  dunyoqarash  g’oyalarni  umumiy 
belgilari,  tomoillari  qonuniyatlarini  egallash  bo’yicha  geografik 
ko’nikmalarga ega bo’lishadi.