Mirzamahmudov o, xakimov m.. T. M, A h. T. Mirzamahmudov amaliy geografiya o'qitish usullari mirzamahmudov o, xakimov m

6.3. Yangi mavzuni o’rganish darsi 
Mazkur  dars  turi  to’la  yangi  mavzuni  o’tishga  bag’ishlanadi. 
Shuning uchun unda uyga berilgan vazifani tekshirish va baholash qismi 
bo’lmaydi. Mazkur dars quyidagi hollarda qo’llaniladi: 
‐ darsni xajmi katta bo’lgan taqdirda; 
‐ dars murakkab bo’lgan taqdirda. 
Mazkur  darsda  bilimlar  chuqur  va  har  tomonlama  ochib  beriladi. 
Mazkur  darslar  uchun  mavzuni  o’qituvchi  oldindan  tanlab  oladi  va 
unga tegishli o’quv vositalarini tayyorlaydi. 
Ushbu  darslarda  asosiy  o’qitish  metodi  bo’lib  tushuntirish 
hisoblanadi. 
Bunda 
o’qituvchi 
sinf 
taxtasidan, 
kartalardan, 
chizmalardan,  rasm  va  jadvallardan  hamda  qo’shimcha  adabiyotlardan 
foydalanishi lozim. 
O’tilgan  mavzuni  mustahkamlash  maqsadida  o’quvchilarga  qator 
topshiriqlar  berish mumkin.  Bunda  ular  olgan bilimlarni  amalda qo’lla‐
shadi,  yoki  bo’lmasa  bir  necha  vazifalarni  bajarishni  topshiriq  sifatida 
berish mumkin. Bu esa yangi materiallarni o’zlashtirishni osonlashtiradi. 
Masalan, dunyo siyosty kartasini o’rganayotganda tarixiy va siyosiy kar‐
tadan foydalanib qo’yidagi vazifalarni o’quvchilarga topshirish mumkin: 
‐XX asrning boshigicha dunyoda qanday yirik davlatlar bor edi; 
‐XX asrning boshlarida Afrikada qanday mustaqil davlatlar mavjud 
edi; 
‐birinchi  jahon  urushidan  so’ng  jahon  siyosiy  kartasidan  qanday 
davlatlar davlat sifatida yo’q bo’ldi; 
‐ikkinchi jahon urushidan so’ng qanday mustaqil davlatlar vujudga 
keldi; 

---

84 
 
‐XX  asrning  oxirida  qaysi  davlatlar  parchalanib  ketdi  va  qanday 
yangi davlatlar paydo bo’ldi va x.k. 
Yangi mavzuni o’rganish darsi qo’yidagi tarkibiy qismlardan iborat: 
darsni  maqsadini  aniqlash;  yangi  mavzuni  tushuntirish  davomida 
o’quvchilarni  bilish  faoliyatini  tashkil  qilishi  lozim;  mavzuni  alohida 
mantiqiy  qismlari  bo’yicha  umulashtirish  va  mustahkamlash;  o’zlashti‐
rilgan  bilim  va  ko’nikmalarni  amalda  qo’llash  bo’yicha  o’quvchilarga 
topshiriqlar berish; uyga vazifa berish.