Mirsaid Aripov, Nurillo Otaxanov

3.7. Qiymat berish buyrug’i

Qiymat berish buyrug’i biror o’zgaruvchiga qiymat berish uchun yoziladi. Bu buyruq umumiy ko`rinishda quyidagicha yoziladi:

Nom :  ifoda;

Bu yerda Nom - buyruq natijasida qiymat oladigan o`zgaruvchi; : - qiymat berish operatori, ifoda – qiymati Nom ga beriladigan konstanta, arifmetik, matnli yoki mantiqiy ifoda. Masalan:

B: 2.34; D : b*b-4*a*c; Til : 'Delphi 7'; Found : False;

Ifodalarni operanda va quyidadagi arifmetik amallar yordamida yozladi:

Algebraik operatorlar. 1.4.jadval

operator	amal	operator	amal
+	Qo`shish		Bo`lish
-	Ayirish	DIV	Butun sonli bo`lish
*	Ko`paytirish	MOD	Bo`lishdagi qoldiq

Div operatori bo`linmaning butun qismini, Mod esa qoldiqni anglatadi. Masalan, 13 div 5 amali 2 ga, 3 mod 5 amali 3 ga teng.

Ifodalarning qiymatini hisoblashda operatorlar saviyasini hisobga olinadi. Masalan, *, , div, mod amallari  va – ga qaraganda yuqori turadi. Ifoda amallari ularning saviyasi darajasiga ko’ra bajariladi. Bu tartibni qavslar yordamida o`zgartirish mumkin. Masalan: (r1r2r3)(r1*r2*r3). Qavslar oddiy tartibda, ammo qavsdan tashqaridagi operandalarga nisbatan oldinroq hisoblanadi.

Ifodaning tipi undagi operanda smsllar bilan aniqlanadi. Agar operandalar butun tipda bo`lsa, qo`shish, ayirish, ko`paytirish amallari natijasi – butun, bo`lish amalining natijasi esa haqiqiy. Agar operandalarning birortasi haqiqiy bo`lsa, bu ifoda haqiqiy tipda bo’ladi.

Ifodalarning tiplarini aniqlash 1.5.-jadval