Ómir qáwipsizligi páni haqqinda tu`sinik. (2 saat)

13-tema Ayrıqsha jaǵdaylarda qutqarıw hám basqa qıstawlı jumıslardı shólkemlestırıw (evakuatsiya)

1. Ulıwma qaǵıydalar.

2. Evokuatsiyani ótkizıw.. Evokuatsiya organlari, olardı dúzilıwı hám islew tártibi.
3. Xalıqtı evokuatsiyasin rejelestırıw.
4. Xalıqtı evokuatsiyan ótkızıw.
5. Xalıqtı evokuatsiyan táminlew.
Evokuatsiya – bul tabiyiy hám texnogen qásiyetli ayrıqsha jaǵday júz bergen yaki ayrıqsha jaǵday júzege kelıw itimali bolǵan aymaqlarda waqitinsha qáwipsiz aymaqlarǵa kóshırıw.
Evokuatsiya túrleri:
I. Ókizıw waqtina kóre:
1. Aldindan ótkiziletuǵın.
2. Asiǵisli (keshiktirip bolmaytuǵın).
II.Ayrıqsha jaǵday kólemi hám evokuatsiya qilinatuǵın xalıq sanina kóre:
1. Lokal.
2. Aymaqlıq.
3. Regionallıq.
III. Xalıqti orap alıwına kóre:
1. Ulıwmalıq.
2. Bóleklep.
Sheklengen evokuatsiya kóshiriletuǵın xalıq sani bir neshe mińnan adamnan aspaytuǵın jaǵdayda ǵana ótkeriledi. Bunday jaǵdayda kóshirilgen xalıq, ayrıqsha jaǵday aymaǵina tutas xalıq jasaytuǵın orinlarǵa yaki qalaniń ziyan jetpegen aymaqlarina jaylastiriladı.
Aymaqlıq evokuatsiya ayrıqsha jaǵday aymaqqa ortasha kólemdegi qalalar, awıl aymaqları túsip qalǵan jaǵdayda ótkeriledi. Bunda kóshiriletuǵın xalıq sani bir neshe mińnan bir neshe on mińlab adamǵa deyin jetiwı múmkin. Olar, ádette ayrıqsha jaǵday aymaǵı menen teń bolǵan jerlerge jaylastiriladı.
Regionallıq evokuatsiya ziyanlawshi tiykarlar júda kóp maydanǵa jayilǵan,úlken qalalardida óz ishine alǵan hám xalqi júda tiǵız jaylasqan bir yamasa birneshe regional aymaqti orap alǵan jaǵdaylarda ámelge asiriladi. Regionnallıq evokuatsiyada ayrıqsha jaǵday júz bergen aymaqda transfortta, piyada alip shiǵılatuǵın xalıq óziniń turaqli jasap turǵan orninan júda uzaq bolǵan orinlarǵa kóshirilıwı múmkin.
Ayrıqsha jaǵday aymaǵında qalǵan hám evokuatsiya qilinatuǵın xalıq sanina kóre evokuatsiya eki túrge ajiraladi.