Минтақавий иқтисодиёт таълим йўналиши 21. 115 гуруҳ

Хулоса ва таклифлар...................................................................................... ..27
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати ............................................................ 30

Кириш
Мавзунинг долзарблиги. Ўзбекистонда иқтисодий ва таркибий ислоҳотлар борасида кейинги вақтда амалга оширилаётган ишлар натижасида сезиларли тараққиётга эришилмоқда, бу борада ташқи иқтисодий алоқалар соҳасини ислоҳ қилишда институционал тузилмаларнинг кўмаклашиши муҳим аҳамият касб этади.
Охирги йилларда ва ўтган йили мамлакатимиз иқтисодиётини ривожлантириш борасида қўлга киритилган натижалар Халқаро валюта жамғармаси, Жаҳон банки, Осиё тараққиёт банки ва бошқа нуфузли халқаро молия ташкилотлари томонидан юксак баҳоланмоқда.
Маҳсулот экспорт қиладиган корхоналарни қўллаб-қувватлашга оид чора-тадбирларнинг амалга оширилгани экспорт фаолиятига 450 дан зиёд янги корхонани жалб этиш имконини берди.
Сўнгги йиллар ичида Республикамизнинг ташқи иқтисодий фаолиятини тез суръатларда ўсганлигининг гувоҳи бўлиб турибмиз. Чет эл капитали иштирок этаётган янги корхоналар, корпорациялар очилмоқда, ташқи иқтисодий алоқаларга яна янги хўжалик юритувчи субъектлар қўшилмоқда. Ва, табиий ҳолатки, ташқи иқтисодий алоқаларда иштирок этувчиларнинг чет эллик ҳамкорлари олдида ўзларининг мажбуриятини қоплаш учун маълум миқдордаги чет эл валютасини сотиб олишга ёки сотишга эҳтиёж туғилади.
Мамлакатнинг халқаро меҳнат тақсимотига кириш даражаси ва усулини ўзгартириш; экспорт ва импорт ҳажмини ўзгартириш; ташқи савдо структурасини ўзгартириш; мамлакатни зарур ресурслар (хом ашё, энергия ва ҳоказолар) билан таъминлаш; экспорт ва импорт нархлари нисбатини ўзгартириш ташқи савдо сиёсатининг асосий мақсадлари ҳисобланади.
Мавзунинг ўрганилганлик даражаси. Мавзу бўйича хориж олимлари Т.Левитт, Ф.Котлер, И.Ансофф, Ж.Ж.Ламбен, Р.Баззел, Д.Кокс, Р.Браун, Е.Дихтель, Х.Хёршген, Ф.Дж.Роджерс, Г.Хардинг, П.Уолтор, А.Хоскинг, Дж.Эванс, Б.Бирман ва бошқа шу каби муаллифлар томонидан ёзилган илмий ишларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Республикамиз иқтисодчи олимлари ва мутахассисларидан И.Каримов, Ш.Абдуллаева, Р.Азимов, Ф.Муллажонов, Ш.Намозов, Т. Бобоқулов, Н.Жумаев, И.Хакимов ва бошқалар Ўзбекистон Республикасида иқтисодиётнинг эркинлаштириш шароитида экспорт муносабатларини тартибга солиш масалаларига оид умумий фикр-мулоҳазаларини асослаб беришган.
Ишнинг мақсади ва вазифалари. Курс ишининг асосий мақсади ташқи савдо, хусусан корхоналар экспорт потенциалини ривожланишига институционал тузилмалар орқали кўмаклашишнинг ўзига хос хусусиятларини ўрганиш ва хорижий тажрибага таянган ҳолда Ўзбекистон Республикасида корхоналар экспорт потенциалини кегайтириш борасида тавсиялар ишлаб чиқишдан иборатдир.
Ушбу мақсадни амалга ошириш учун қуйидаги вазифалар қўйилган ва ҳал этилган:
• Миллий иқтисодиётда юз бераётган бозор ўзгаришларининг ҳозирги босқичида иқтисодиёт реал секторида ишлаб чиқаришни бошқариш асосларни тадқиқ қилиш;
• Жаҳон иқтисодиётиинг глобаллашуви шароитида малакат экспорт потенциалининг, умуман олганда ташқи савдо ривожланишининг назарий ва услубий асослари ўрганилган;
• Ўзбекистон Республикасида экспорт операцияларининг ривожини жадаллаштиришга доир давлат чора-тадбирларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари таҳлил қилинган;
• Мамлакатимизда фаолият юритаётган корхоналар экспорт потенциалини кенгайтиришга қаратилган банк фаолиятини такомиллаштириш ва кучайтиришнинг йўналишлари ўрганилган ва ривожлантириш истиқболлари бўйича таклиф ишлаб чиқилган.