Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

Bosqichma-bosqich kar’era. U vertikal va gorizontal kar’era xususiyatlarini mujassamlashtiradi. Ya’ni xodimning xizmat vazifasida o’sishi bosqichma-bosqich vertikal hamda gorizontal holda kechishi mumkin. Bu sezilarli darajada samara beradi. Bosqichma-boskich kar’era korxona ichidagi kar’era shaklida hamda korxonalararo kar’era shaklida uchraydi.

Yashirin kar’era. Bu atrofdagilar uchun aniq-ravshan holda ro’y bermaydigan xizmat lavozimida o’sishdir. Bunday imkoniyatga odatda o’z korxonasidan tashqarida juda keng amaliy aloqalari mavjud tor doira xodimlari ega bo’ladilar. Boshqacha qilib aytganda, yashirin kar’era deyilganda kompaniya yoki firma rahbariyatiga yaqinlashish tushuniladi. Masalan, rahbariyatning alohida muhim topshiriqlarini bajarish, tor doirada o’tkaziladigan yig’ilishlarga taklif qilinish, norasmiy axborotlardan tanishish imkoniga ega bo’lish va hokazolar xuddi shuni anglatadi.

Bunday xodimlar oddiy xizmat lavozimlarida bo’lishlari mumkin. Biroq ularning ish haqi hamkasblarinikidan sezilarli darajada yuqori bo’ladi.

Zamonaviy menejment xodimning lavozimda o’sishi uchun zarur sifatlarga ega bo’lishi lozimligini nazariy va amaliy jihatdan asoslab bergan. Xususan, G’arbda o’tkazilgan tadqiqotlar personalning faqat 0,1 foizida boshqaruv iste’dodi mavjud bo’lishini ko’rsatgan. Shuning uchun kar’era tanlanishida muayyan omillar hisobga olinishi zarur (11.2- rasm).