Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

2. Mehnat munosabatlarini tartibga solish. Jamoa shartnomasining bu tashkiliy funktsiyasi ham har ikki tomonning va umuman jamiyatning jamoa-shartnoma munosabatlaridan manfaatdorligini ta’minlashga qaratilgan. Shartnomada belgilab qo’yilgan mehnat munosabatlari (mehnatga haqto’lash miqdori va shartlari, ta’tillarning davomiyligi, qo’shimcha ijtimoiy imtiyozlar) ish beruvchiga ishlab chiqarish xarajatlari va olinadigan foydani oldindan rejalab qo’yish imkonini beradi. Xodimlar uchun esa bu ularning manfaatlarini qondirishning muayyan kafolatlari hisoblanadi. Ana shunday tartibga solish o’zaro bitimga kelishish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga, umuman olganda jamiyat manfaatlariga ham xizmat qiladi.

3. Jamoa shartnomalari mehnat munosabatlari barqarorligini ta’minlashga qaratilgan. Mehnat bozorida taraflarning o’z manfaatlari va maqsadlari mavjud bo’lib, mehnat bozori sub’ektlari bo’lgan xodimlar va ish beruvchilar o’zaro munosabatlarda nizolarga yo’l qo’ymaslik kafolatini bera olmaydilar, albatta. Biroq, mazkur shartnomalarda mehnat nizolarini ko’rib chiqish tartibi ko’zda tutilishi sababli taraflarni qoniqtirishi mumkin bo’lgan qarorlarni birgalikda ishlab chiqilishiga imkon tug’diradi.

O’zbekiston Respublikasining Mehnat Kodeksiga muvofiq mehnat munosabatlari sub’ektlari — ish beruvchi va xodimlar jamoa shartnomasi mazmuni va tuzilishini mutlaqo erkin belgilay oladi. Shunday bo’lsa-da, amaliyotdajamoa shartnomasiga ish beruvchi va xodimlarning quyidagi masalalar bo’yicha o’zaro majburiyatlari kiritilishi mumkin (12.1- rasm).