Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi

FAN DASTURIGA MUVOFIQ AMALIY MASHG‘ULOT MAVZULARI

1-mavzu

Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli

Falsafa tushunchasining kelib chiqishi. Falsafa shakllanishining asosiy bosqichlari. Dunyoqarashning mohiyati. Dunyoqarashning intellektual, emotsional va ruhiy asoslari. Dunyoqarashning tuzilishi: dunyoni sezish, dunyoni idrok etish, dunyoni tushunish. Dunyoqarashning shakllanishida ijtimoiy muhitning roli.

Dunyoqarashning tarixiy shakllari. Mif dastlabki dunyoqarash shakli. Diniy dunyoqarash. Dinning asosiy funksiyalari. Dinning psixologik, gnoseologik, ijtimoiy va siyosiy ildizlari. Dinga nisbatan sotsiologik yondashuv. Diniy e’tiqodning tarixiy shakllari (feteshizm, animizm, totemizm, magiya).

Falsafa dunyoqarash shakli. Dunyoni falsafiy idrok etishning o‘ziga xos xususiyati. Falsafaning predmeti va uning o‘zgaruvchan xarakteri. Falsafiy bilimning tuzilishi. Falsafaning yangi sohalari. Falsafaning asosiy masalalari. Falsafani siyosiylashtirishning oqibatlari. Falsafada shubhaning roli. Falsafaning funksiyalari. Falsafaning jamiyatdagi roli yoki amaliy falsafa. Falsafaning ijodiy xarakteri. Fan dunyoqarash shakli. Falsafa va fanning mutanosibligi, farqi. Ssientizm va antissientizm. Fan taraqqiyoti rivojlanishining asosiy bosqichlari. Hozirgi davrda falsafaga munosabat.

Qadimgi Sharq va G‘arb falsafasining vujudga kelishi va rivojlanishining umumiy qonuniyatlari. Qadimgi Sharq va G‘arb falsafasining o‘ziga xosligi, betakrorligi, umumiy jihatlari va farqi. Hindiston falsafasining vujudga kelishi. Xitoy falsafasining o‘ziga xosligi. Qadimgi Yunoniston falsafasi. Qadimgi Markaziy Osiyoda falsafiy qarashlar. Sharq va G‘arb falsafasidagi idealizm. Platonning g‘oyalar dunyosi. Aristotel ta’limoti. Zardo‘sht ta’limotidagi ziddiyatlar g‘oyasi. Qadimgi G‘arb va Sharq falsafasining muammolaridagi farqlar. O‘rta asr G‘arb va Sharq falsafa rivojlanishining umumiy belgilari. G‘arb va Sharq falsafasida dinning hukmronligi. Teotsentrizm g‘oyasining ustuvorligi. O‘rta asrlar Yevropasida falsafiy tafakkurning rivojlanish xususiyatlari. Ilk o‘rta asrlarda falsafiy tafakkur rivoji: apologetika va patristika. Avliyo Avgustin g‘oyalari. Sxolastika. Nominalizm va realizm. Foma Akvinskiy ta’limoti. O‘rta asr Sharq falsafasi. Markaziy Osiyoda falsafiy fikrlar rivojlanishidagi ijtimoiy-siyosiy sharoit. Markaziy Osiyo falsafasining o‘ziga xos xususiyatlari. Forobiy ijodi. Beruniyning falsafiy qarashlari. Ibn Sino – qomusiy alloma. So‘fizm falsafasi. Ibn Arabiy filosofemasi. Baxovuddin Naqshbandiyning falsafiy qarashlari. G‘arb va Sharq tafakkur uslubining o‘ziga xos xususiyatlari. Yangi davr falsafasining rivojlanishidagi ijtimoiy-siyosiy sharoit. Ijtimoiy fanlarda tabiiy, ijtimoiy, huquq nazariyasining ishlab chiqilishi. Yangi davr G‘arb va Sharq falsafasidagi asosiy muammolar. F.Bekon va T.Gobssning falsafiy qarashlari. R.Dekart va . B.Spinoza ta’limoti. G.Leybnis monadalar haqida. J.Lokk birlamchi va ikkilamchi sifatlar haqida. XVIII asr Yevropa falsafasining ma’rifiy xususiyatlari. I.Kant. F.Shelling va G.Gegel falsafasi. XX-XXI asr G‘arb falsafasi. XX asr o‘zbek falsafasi. O‘zbek falsafasi rivojlanishining asosiy yo‘nalishlari.