Микрозарраларнинг



Download 0,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/59
Sana01.05.2023
Hajmi0,61 Mb.
#933931
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   59
Bog'liq
mikrozarralarning sirli tabiati.

10. Бор потулатлари
Спектрлар калитини топишдек машаққатли иш яна 25 йил да-
вом этди, чунки шифрни очиш учун калит зарур эди. Ушбу ишни 


37
Н.Бор 1913 йили амалга оширди. Нурланиш анча вақтгача фақат 
частотаси билан характерлаб келинар эди. Лекин, Қуёш нури 
шаффоф ва моддийдир, масалан, Ер юзасининг ҳар бир квадрат 
метрига ҳар секундда 7,3·10
-12
грамм ёруғлик тушади. 1873 йили 
Ж.К.Максвелл ёруғлик ерга тушар экан, у ушбу жараёнда унга 
маълум бир босим беришни назарий йўлда топди. П.Н.Лебедев 
эса 1899 йилда буни ўз тажрибаларида исботлади: Қуёш нури 
босими 2·10
-6
кгс/м
2
(кг·куч/м
2
) га тенг экан. Ва, ниҳоят, Планк, 
Эйнштейн ва Комптонлар ёруғликнинг квант хусусиятини 
де-Бройль эса унинг тўлқин-зарра хусусиятини исботладилар. 
1912 йилдан бошлаб Н.Бор Манчестерда Резерфорд лабо-
раториясида ишлай бошлади. Бор энди “Резерфорд атомидаги 
электрон тузилишни “квант таъсири” бошқаришини тушуниб 
етган ва бунга аниқ ишонар эди, лекин “у ўз постулатларини эъ-
лон қилишига” ҳали бир йил бор эди. У нималар ҳақида ўйлади? 
Македониялик Александр олдига Гордия тугунини қўйишганида 
у тугунни ечиб ўтирмади, балки уни чопиб ташлади ва енгди. 
Бор ҳам ҳудди шундай йўл тутди. Планетар атомда электрон ай-
ланма ҳаракат қилиши, бунда энергиясини йўқотмаслиги лозим. 
Демак
, деб хулоса чиқарди Бор – 
ушбу жараёнда электроннинг 
ядрога тушишини ман қилиб қўйиши лозим[8]
. Чунки, материя 
турғун бўлмоғи лозим! Шундай ўй-фикр жараёнида Н.Борнинг 
қўлига И.Штаркнинг “Атом динамикаси принциплари” китоби 
ва ундаги Бальмер ҳамда Ридберг формулаларига кўзи тушиб 
қолди ва бирданига саволига жавоб топгандай бўлди. Ушбу ҳо-
латни Н.Бор кейинчалик қуйидагича эслайди: “Квант ғояларини 
жиддийроқ шаклда қўллаш мақсадида кўплаб урунишларимдан 
кейин 1913 йил баҳорида миямга бир фикр келди, яъни 

Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish