Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

7.5. Asosiy vositalardan foydalanishni baholash

Asosiy vositalardan foydalanish samaradorligini umumiy tavsifi uchun fond samaradorligi va fond sig‘imi ko‘rsatkichlari qo‘llaniladi.

Fond samaradorligi (F)^N, temir yo‘l asosiy faoliyati bo‘yicha, 1 so‘m. asosiy ishlab chiqarish vositalarining o‘rtacha yillik qiymatiga ∑ N to‘g‘ri keladigan shartli ∑ (pl)^pg tkm. yuk aylanmasi ko‘rsatkichi miqdori bilan tavsiflanadi:
(F)^N = ∑ (pl)^pg / ∑ N tkm / so‘m
Fond sig‘imi (F)^s, fond samaradorligi (F) ^N ko‘rsatkichiga teskari tartibda hisoblanadi:
(F)^s = ∑ N / ∑ (pl)^pg so‘m / tkm
Ekstensiv yuklama koeffitsienti (k_ex) - uskunaning rejaviy vaqt fondi samaradorligi darajasini tavsiflaydi va smena mobaynida uskuna haqiqatda ishlagan ish vaqtining (t_l ) uskunaning shu davrdagi rejaviy vaqt fondi samaradorligiga (t_n ) nisbati tarzda aniqlanadi:
(k_ex) = (t_l) / (t_n)
Intensiv yuklama koeffitsienti (k_lnt ) – uskuna quvvatidan foydala-nish darajasini tavsiflaydi va haqiqatda ishlab chiqarilgan maxsulot hajmini (q_l) normativ bo‘yicha ishlab chiqarilgan maxsulot hajmiga (q _n ) nisbati tarzda aniqlanadi:
(k_lnt ) = (q_l) / (q_n)
Integral yuklama koeffitsienti (k_integ) – uskunaning vaqt va quvvati bo‘yicha yuklamasini tavsiflaydi va uni ekstensiv yuklama koeffitsientining (k_ex) intensiv yuklama koeffitsientiga (k_lnt ) nisbati tarzda aniqlanadi:
(k _integ ) = (k_ex) / (k_lnt )
Smenalik koeffitsienti (k_sm) – barcha uskunalar ishlagan smenalar sonini (n ) ular ishlagan mashino(stanok) kunga (t ) nisbati tarzda aniqlanadi:
(k _sm ) = (n) / (t)