Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

Tayanch iboralar: yo‘lovchi tashish hajmi; yo‘lovchi tashish hajmi va tarkibi; ishlarini rejalashtirish va tashkil etish; to‘lovli chipta va unga tenglashtirilgan hujjatlar; yo‘lovchi safari; dastlabki kuzatuv manb’alari.
.
4.2. Yo‘lovchi tashish statistikasi ko‘rsatkichlari va guruhlash

Yo‘lovchi tashish statistikasi ko‘rsatkichlari hajm va sifat ko‘rsat-kichlari guruhlaridan iborat. Yo‘lovchi tashish statistikasi hajm ko‘rsatkichlari qatoriga quyidagilar kiradi:

►jo‘natilgan yo‘lovchilar - bu, temir yo‘l bekatlaridan hisobot davrida sotilgan yo‘lovchi tashish chiptalar soni.
►tashilgan yo‘lovchilar - bu, hisobot davrida xarid qilingan chiptalar bo‘yicha tashilgan yo‘lovchilar soni.
►yo‘lovchi aylanmasi - bu ko‘rsatkich, yo‘lovchilar sonini ular tashilgan masofa bilan birga tavsiflaydi va yo‘lovchi kilometrda o‘lchanadi.
Yo‘lovchi aylanmasi ko‘rsatkichi, temir yo‘l uchun barcha yo‘nalishdagi yo‘lovchi aylanmasining yig‘indisi, tarzida aniqlanadi:


(yo‘lovchi-km)
shahar uzoq
atrofidagi yo‘nalishda
yo‘nalish
Qabul qilingan Olib kirilgan Tranzit
yo‘lovchilar soni = yo‘lovchilar soni + yo‘lovchilar soni

Tashilgan Jo‘natilgan Qabul qilingan

yo‘lovchilar soni = yo‘lovchilar soni + yo‘lovchilar soni

Temir yo‘l statistikasida yo‘lovchi tashish yo‘nalish turi, hududiy belgisi, geografik pozitsiyasi va uzoqlik poyaslari bo‘yicha alohida guruhlarga ajratib hisobga olinadi.

Yo‘lovchi tashish quyidagi alohida yo‘nalish turlariga ajratiladi:
►shahar atrofida tashish - katta ma’muriy markazlarga tutash bo‘lgan uchastkalar doirasida yo‘lovchi tashish;
►mahalliy tashish - bitta temir yo‘l miqyosidagi yo‘lovchi tashish;
►to‘g‘ri yo‘nalishda tashish –ikkitadan kam bo‘lmagan temir yo‘llar doirasidagi yo‘lovchi tashish;
►uzoq yo‘nalishda tashish- bu, mahalliy va to‘g‘ri yo‘nalishlardagi tashish yig‘indisiga teng;
►to‘g‘ri yo‘nalishda tashish- olib ketish, keltirish va tranzit yig‘indisi-dan iborat.
Yo‘lovchi tashish, yo‘nalish turlari bo‘yicha iqtisodiy guruhlanishi quyidagilarni tavsiflaydi:

1. 
   hududiy guruhlash - tashilgan yo‘lovchilar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni hududiy guruhlarga ajratish asosida muhim bekat yoki uzellar bo‘yicha jo‘natish ko‘rsatkichlari aniqlanadi. Jo‘natilgan yo‘lovchilar to‘g‘risidagi bekatlar ma’lumoti umumlashtirilgach, mintaqaviy temir yo‘l uzellari, temir yo‘l transporti va ma’muriy rayonlar bo‘yicha jo‘natilgan yo‘lovchilar soni aniqlanadi. Bu har bir bekat, mintaqaviy temir yo‘l uzeli, temir yo‘l transporti, ma’muriy rayon bo‘yicha umuman va yo‘nalishlar kesimida tashish miqdornini tavsiflashga imkon yaratadi.
   
2. 
   geografik pozitsiyalar bo‘yicha mahalliy va to‘g‘ri yo‘nalish turlariga guruhlash - mamlakat rayonlari va mintaqaviy temir yo‘l uzellari orasida yo‘lovchi tashish bo‘yicha aloqalarni tavsiflashga sharoit yaratadi.
   

Tashish statistikasi hajm ko‘rsatkichlari yo‘lovchi tashish miqdori va temir yo‘l mahsulotini tavsiflaydi.