Mikroiqtisodiyot

Almashish samarasi - bu naflik darajasi o`zgarmaganda, tovarlar

narxi o`zgarishi munosabati bilan iste′mol tovarlariga talab tarkibining

o`zgarishidir. Almashish samarasi X ne′mat narxini o`zgarishi natijasida Y

ne′matni qo`shimcha X ne′mat bilan almashtirilishini ifodalaydi. Bu

almashtirish befarqlik egri chizig`i 1 TU bo`yicha bo`ladi.

56. 
    Masshtab samarasi nimani ifodalaydi?
    

Agar ishlab chiqarish masshtabi kengayganda omillar sarfi sur′atidan mahsulot ishlab chiqarish hajmining o`sish su′rati yuqori bo`lsa, bunday ishlab chiqarish hajmining o`sishiga musbat masshtab samarasi deyiladi. Musbat masshtab samarasida uzoq muddatli o`rtacha xarajatlar kamayadi.

Agar, ishlab chiqarish masshtabi kengayganda, omillar sarfi sur′atidan ishlab chiqarish hajmining o`sish sur′ati past bo`lsa, bunday o`sishga manfiy masshtab deyiladi. Manfiy masshtab samarasida (keyinchalik ko`ramiz) uzoq muddatli oraliqda firma mahsulot ishlab chiqarishni oshirganda o`rtacha harajatlar oshib boradi.

Ishlab chiqarish masshtabi kengayganda omillar sarfi sur′ati ishlab chiqarish hajmining o`sish su′ratiga teng bo`lsa, bunday o`sishga o`zgarmas masshtab samarasi deyiladi.

57. 
    Ishlab chiqarish jarayoni deganda nimani tushunasiz?