Mikroiqtisodiyot”. “Makroiqtisodiyot” faniga kirish

Bozor va uning vazifalari

Bozor – sotuvchi bilan haridor urtasida tovarni pulga ayriboshlash munosabati bo‘lib hisoblanadi.

Bozor iqtisodiyoti – tovar-pul munosabatlariga asoslangan va ularga xos iqtisodiy qonunlar asosida boshqariladigan iqtisodiyot.
Bozor to‘g‘risida fikr yuritar ekanmiz takomillashgan (erkin) bozor va raqobatli bozor farkini bilish kerak.
Erkin bozor bir xildagi mahsulotga ayni bir vaktda bir xildagi baho belgilashi bilan harakterlanadi. Bunday bozor bo‘lishi uchun quyidagi shartlar bo‘lishi lozim:
a) katta hajmdagi va doimiy talab;
b) xo‘jalik faoliyati bilan shugullanuvchilarning cheklanmagan miqdorda bo‘lishligi;
v) ishlab chiqarish omillarining kupligi;
g) sotuvchilar va haridorlar urtasidagi erkin raqobat bo‘lishligi;
d) raqobatchilarning barchasi uchun kerakli axbortning bo‘lishligi;
Bozorlarni tarkibiy jixatdan quyidagi yunalishlar buyicha tabakalashtirish mukin:
1.Iqtisodiy yunalishiga kura:
a) iste’mol tovarlari bozoriga.
b) sanoat mollari bozoriga.
v) xom-ashyo bozoriga.
g) mehnat bozoriga.
d) kimmatli kogozlar bozoriga.
e) chaykovchilik bozoriga va xakozo.
2.Geografik joylanishiga kura:
a) maxalliy bozorga.
b) milliy bozorga.
v) dunyo bozoriga.
3.Raqobatning cheklanganligi darajasiga kura:
a) monopolistik bozorga.
b) oligopolistik bozorga.
v) monopsonik bozorga.
g) erkin bozorga.
d) aralash bozorga.
4.Tarmoqlar buyicha:
a) avtomobil bozoriga.
b) kompyuter bozoriga.
v) neft mahsulotlari bozoriga.
g) qishloq xo‘jaligi mahsulotlari bozoriga va h.k.
5.Mahsulotni sotish xususiyatiga kura:
a) ulgurji savdo bozoriga.
b) chakana savdo bozoriga.
Ana shu bozor turlarining barchasi uzaro bog‘liq bo‘lib, tovar pul munosabatlari qonuniyatlari asosida amal kiladi. Iqtisodchilar R.Lipsi, P.Steynerning obrazli aytishi buyicha “bozor – bu barcha iqtisodiyot bilan shugullanuvchining uzaro alokasini ifoda etuvchi saxnadir
Bozorda faoliyat yurgizuvchi barcha shaxslarning harakati butun iqtisodiyotning mustaxkamlanishiga emas, balki uz manfaatlariga qaratilgan. Ana shu barcha yakka tartibda karor kabul qiluvchilarning faoliyatini tartibga solish bozor iqtisodiyotining yuragi bo‘lgan – bozor mexanizmi asosida amalga oshiriladi.
“МАКРОИҚТИСОДИЁТ” ФАНИГА КИРИШ.

1. 
   “Макроиқтисодиёт” фанининг шаклланиш тарихи, предмети ва объекти.
   
2.