Bog'liq Babadjanova Zulxumar Mirdjamalovna. Byudjet-soliq sektori va uning tarkibi
Xulosalar
Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, O’zbekiston Respublikasi byudjet – soliq siyosati bugungi kungacha bir-necha bosqichlardan o’tdi va takomillashib bormoqda. Budjet-soliq sohasi va Budjet-soliq siyosatidagi o‘zgarishlar хo‘jalik rivoji va iqtisodiy siyosatida muhim rol o‘ynaydi. Budjet-soliq siyosati yalpi iqtisodiy resurslardan foydalanish va yalpi taklif darajasiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Pulkredit va valyuta siyosatlari kabi, u to‘lov balansining holati, qarzdorlik darajasi, inflatsiya sur’atlari va iqtisodiy o‘sishni belgilaydi. Buning asosiy sabablari eng avvalo tadbirkorlarni qo’llab quvvatlash va jahon standartlariga moslashish. Shuningdek byudjet – soliq siyosati bo’yicha samarali natijalarga erishishdir.Albatta, byudjet – soliq siyosati har bir davlatning asosiy moliyaviy manbayi hisoblanadi.Shu bilan bir qatorda mamlakat o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga erishishi uchun kerakli bo’lgan mablag’ni to’plash uchun soliq stavkalarini yil boshida oshirishi yoki kamaytirishi mumkin.Soliq stavkalarini belgilashda eng avvalo soliq to’lovchilarning to’lov qobilyatidan kelib chiqqan holda belgilanishi lozim.Har tomonlama qulay qilib belgilangan soliq stavkalari davlatga ham, tadbirkorga ham birdek foyda keltiradi. Soliq stavkalarini ishlab chiqish bo’yicha hozirgi davrda mamlakatimizda, jahon standartlariga asoslanib va amaliy tajribadan o’tgan usullarni qayta tahlil qilish orqali soliq stavkalari belgilanmoqda.
Albatta, soliq to’lovlari arzonroq bo’lishi ishlab chiqaruvchilarni va tadbirkorlarni rag’batlantiradi. Lekin bu bazi bir tarmoqlarning juda tez rivojlanishiga va ko’p miqdorda tovar ishlab chiqarishga olib keladi. Natijada esa ma’lum bir tarmoq ishlab chiqargan tovarga nisbatan bozorda inflatsiya yuzaga kelishi mumkin.Bundan vaziyatlar ro’y berishini oldini olish uchun davlat soliqning tartibga solish vazifasidan foydalanadi.Ya’ni o’sha tarmoqqa nisbatan soliq stavkasini ko’tarib qo’yishi.Yoki rivojlanishi qiyin bo’layotgan tarmoqlar uchun esa soliq stavkasini pasaytirib qo’yishmumkin. Bu borada davlat kerakli vaqtda zarur bo’lgan qarorni to’g’ri tanlay bilishi yuqori natijalarga olib keladi.
Davlat tomondan belgilangan soliq stavkalari, xalq tomondan ijobiy qabul qilinsa,iqtisodiy rivojlanishga va yuksalishga yo’l ochadi.Ortiqcha muammolar yuzaga kelmaydi.
O’zbekiston Respublikasi byudjet – soliq siyosati o’rganish natijasida quyidagi takliflarni kiritmoqchiman:
Mamlakatga joriy etilayotgan soliq to’lovlari soda va har bir fuqaro uchun tushinarli bo’lishi kerak;
Davlat budjetiga tushumlarni oshirish maqsadida korxona va tashkilotlar tomonidan to’lanadigan soliqlarni yengillashtirish. Buning natijasida mamlakatda soliqdan qochish holatlari kamayadi hamda davlat budjetiga tushumlar ko’payadi.
Mamlakatda raqobatbardoshlik muhitini yaratish hamda raqobatbardosh korxonalarni tashkil etish.Buning natijasida mamlakatda raqobatga chidamli korxonalar soni ortadi hamda ular jahon bozoriga chiqqanda ham raqobatga chidamli bo’lib chiqadi.Bu orqali esa mamlakatda eksport hajmi oshishiga erishish mumkin.
Mamlakatda ishlab chiqarish tarmoqlarini ko’paytirish va qishloq joylariga mos ishlab chiqarish, qayta ishlash sohalarini tashkil qilish. Buning natijasida mamlakatda ishsizlar sonining kamayishiga, soliq to’lovchilarning ko’payishiga, milliy bozorni tovarlar bilan yetarlicha to’ldirishga va narxlarning arzonlashishiga, yalpi ichki mahsulotning oshishiga erishish mumkin.