Mikrobiologiya va immunologiya

Serologik tekshirish usullari
1. Probirkalarda agglyutinasiya reaksiyasi - AR

2. 
   KBR – komplement bog’lash reaksiyasi
   
3. 
   UKBR – sovuqda uzoq vaqt komplement bog’lash reaksiyasi
   
4. 
   RBN – roz bengal namuna– plastinkalarda roz bengal antegeni bilan AR qo’yish.
   

5. HR – halqali reaksiya ya’ni halqali reaksiya sutni tekshirishda ishlatiladi
AR 1 ml hajmda 4 ta nisbatda qo’yiladi. Qo’y, echki, ohu,itlar qon zardobida- 1:25; 1:50; 1:100; 1:200.Ijobiy natijada 1:50 va undan yuqori titrlarda agglyutinasiya beradi.
Qoramol, ot va tuyalarda 1:50; 1:100; 1:200; 1:400 ijobiy natija 1:100 va undan yuqori titrlar hisoblanadi.
Mo’ynali hayvon va dengiz cho’chqalarida 1:20; 1:20; 1:40; 1:80 ijobiy natija 1:10 va undan yuqori titrlarda beradi.
Yalpi tekshirishlarda faqat birinchi ikkita nisbatda tekshirish ruxsat etiladi.
KBR usuli birinchi bo’lib 1909 yilda Xols tomonidan qo’llanilgan.
Sutda halqali reaksiya 1937 yili Fleyshxauyer tomonidan sut berayotgan sigirlarda brusellyozni aniqlash uchun taklif qilingan. Uning mohiyati shundan iboratki sutda spesefik agglyutininlar bo’lsa bo’yalgan brusellyoz antigeni bilan yopishib agglyutinat hosil qiladi. U sutning yog’iga shimilib yuqoriga ko’tariladi va bo’yalgan halqa hosil qiladi. Shuni inobatga olish kerakki sht №19 bilan emlangan sigirlarning suti ijobiy natija beradi.
Allergik usul. Brusellyoz bilan kasallangan hayvonlarda terisi ichiga brusellyoz allergenlari yuborilganda allergik reaksiya paydo bo’ladi. Qoramol va cho’chqalar uchun Br.abortus ning agglyutinogen bo’lmagan shtammidan tayyorlangan allergen brusellizat VIEV ishlatiladi. Allergen yuborilgan joyda yaxshi namoyon bo’lgan shishning paydo bo’lishi allergik namunaning ijobiy natijasi deb hisoblanadi.
3-savol. Qo’llaniladigan biopreparatlar.


Biopreparatlar. Brusellyozga qarshi aktiv immunlash 1906 yilda Bang tomonidan boshlangan edi. Sht №19 1923 yil Buk tomonidan sigir sutidan virulent shaklida ajratib olingan. 10 yil davomida kartoshkali agarda qayta ekib, shtamm 19 ning virulentligi pasaytirilgan.
ShT №19 vaksinasi ishlatilgandan so’ng hayvonlar uzoq vaqt seropozitiv bo’lib qolishganligi tufayli brusellyoz bilan kasallangan hayvonlarni ajratish qiyin bo’lib qoldi. Bu esa olimlarimizga brusellyozga qarshi yanada mukammal tirik vaksinalar yaratishlari uchun izlanishlar olib borishiga turtki bo’ldi. Natijada sht №82 dan tayyorlangan vaksinalar amaliyotga taklif etilib, keng qo’llanildi.