Migratsiya odamlar chaqiriladi muhojirlar.. Tashqi migratsiyalar (Interkontinental, davlatlararo) va ichki (viloyat ichida viloyatlar, shaharlar, qishloq va boshqalar o’rtasida) farq qiladi.
Mamlakat tashqarisiga ko’chib o’tgan shaxslar – muhojirlarbu mamlakatga ko’chib o’tish – muhojirlar. Birinchi va ikkinchi raqam o’rtasidagi farq – migratsiya balansimamlakat aholisiga bevosita ta’sir qiladi.
“Aholi migratsiyasi” tushunchasi Turli xil tadqiqotchilar turli xil ahamiyatga ega. Ingliz olimi E.G. Ravenstein migratsiya sohasida birinchi chuqur nazariy tadqiqotlardan biri bo’lgan (1885). Buyuk Britaniya va Shimoliy Amerikada migratsiya jarayonlarini o’rgangandan so’ng, Ravenstein o’n bir migratsiya sohasidagi o’n bitta nazariyani keltirib chiqardi, bu keyinchalik migratsiya sohasidagi ko’plab nazariyalar keyinchalik amalga oshirildi. Asosiy narsa quyidagilardan iborat: - migratsiyaning aksariyati qisqa masofalar uchun amalga oshiriladi; - hududiy markaz qanchalik katta bo’lsa, unga yanada jozibador ta’sir ko’rsatadi; - Har bir migratsiya oqimi uning hisoblagich oqimiga to’g’ri keladi; - yirik shaharlarning o’sishi, unda tabiiy emas, aholining ko’chishi tufayli ko’proqdir; - ko’chma va savdo va ayniqsa transportni rivojlantirish bilan ko’chish ko’lami ko’paymoqda; - iqtisodiy sabablar Migratsiya aniqlanadi.
“Aholi migratsiyasi” ning ta’riflari ushbu ta’riflar muallifi sifatida. V. A. Ionlar faqat 36 ga yaqin mahalliy nashrlarda hisobga olingan turli xil ta’riflar . Xorijiy va mahalliy adabiyotni tahlil qilish asosida V. A. Ionlar, shuningdek, aholining ko’chib yurishini nazariy tushunishda ko’rsatmalarning to’liq tasnifini ishlab chiqdi. Bu aholining ko’chib o’tishiga 17 xil yondashuvlarni o’z ichiga oladi, ular 45 ta ilmiy yo’nalish, nazariyalar va tushunchalarni baholashda birlashtirdi. Shulardan 5 ta nazariya iqtisodiy yondashuvga, 5 – Sotsiologik, 4 – demografik, 2 – tarixiy, tipik, siyosiy va bittadan – tarixiy, tipik, siyosiy va bittaga nisbatan.
Migratsiya tabiiy resurslar va ishlab chiqarish vositalari geografik tarzda taqsimlangan (qit’alar, mamlakatlar, mintaqalar bo’yicha) ni tashkil qiladi ishchi kuchi, aholining ehtiyojlarini, uy-joy, ijtimoiy va professional harakatchanlikni, ijtimoiy mavqega, aholining hayot tarqalgan xususiyatlarini o’zgartirish va boshqa xususiyatlarni o’zgartirishda aholining ehtiyojlarini targ’ib qiladi.
Qisman migratsiya, urushlar (AQShning AQSh va Buyuk Britaniyadagi Bosniyadan muhojirlar), siyosiy ziddiyatlar va tabiiy ofatlar (Vulkanik otilishlar tufayli Montserrrratning ko’chishi) .
Majburiy migratsiya avtoritar rejimlarni ijtimoiy boshqarish vositasi bo’lib, ixtiyoriy migratsiya – bu ijtimoiy moslashuv vositasi va shahar aholisining o’sishi sabablari.
Xalqaro migratsiyadagi zamonaviy tendentsiyalar
Noqonuniy migratsiyaning o’sishi (aniq mehnat xarakteri; Davlat ham foydalidir: soliq to’lash va ijtimoiy nafaqalar va imtiyozlar olinmaydi);
Majburiy migratsiyaning o’sishi (Afrikaning aksariyati; millatlararo mojarolarning ko’payishi, millatlararo munosabatlarning kuchayishi tufayli; Qochqinlarning 80 foizi rivojlanayotgan mamlakatlarga ish olib bormoqda; ayollar va bolalar pul xarajatlarini talab qiladigan qo’shimcha iqtisodiy yukni yaratadilar; ayollar va bolalar kassa xarajatlarini talab qiladigan qo’shimcha iqtisodiy yukni yaratadilar.
Xalqaro migratsiyaning demografik ahamiyatini oshirdi (Rossiyada xalqaro migratsiya mamlakatning demografik rivojlanishida etakchi rol o’ynaydi; rivojlangan mamlakatlarda bir xil tendentsiya);
Jahon migratsiya oqimlarining globallashuvi (Deyarli barcha mamlakatlar jalb qilingan; mamlakatlar muhojirik va mamlakatlarning ustunligi bilan emlash bilan aniqlandi;
Migratsiya oqimida sifatli o’zgarishlar (Yuqori ta’limga ega bo’lgan shaxslarning ulushini oshirish, ko’plab mamlakatlarda maxsus dasturlarga ega, shunda bir kishi uzoqroq – AQSh, Frantsiya, Kanada, Shvetsiya) mavjudligi;
Ikki baravar belgi migratsiya siyosati (integratsiyaga qarshi migratsiya siyosatini kuchaytirish va tartibga solish; Shu bilan birga, migratsiya siyosatining aniqlanishi immigratsiya hisoblanadi).
Ko’p sonli muhojirlar Yaqin Sharqda neft eksport qiluvchi davlatlarini qabul qiladilar, shunda ishchi kuchining 70 foizi chet elliklarni tashkil etadi. Lotin Amerikasi (Argentina, Braziliya, Venesuela), Afrika (Janubiy Afrika), Isroildan oqadigan migratsiya oqimining yuqori ko’rsatkichlari ham yuqori ko’rsatkich.
Jahon bozorida mehnat etkazib beruvchilari hozirda Pokiston, Vetnam, Jazoir, Meksika, Irlandiya, Turkiya, MDH.
Migratsiyani o’rganishga ilmiy yondashuvlar
Demografik yondashuv
U migratsiyani ko’paytirish va inson populyatsiyasini, ularning soni, polo yoshining tuzilishi nuqtai nazaridan o’rganadi. Ushbu sohada yuzaga kelgan jarayonlar mamlakatning demografik xavfsizligi bilan chambarchas bog’liqdir. (A.Sovi, A. Ralland, F.Nutte, D.Valentnye, A. Savas, B.B. Xorev va boshqalar).
Iqtisodiy yondashuv
Eng umumiy yondashuv. Migratsiyaga mehnatga layoqatli yoshdagi aholining eng muhim regulyatorlaridan biri sifatida ish olib boradi, bu esa mehnat bozorida sog’lom raqobatni rag’batlantiradi. Migratsiya turlarining aksariyati iqtisodiy ehtiyoj bilan bog’liq va boshqacha yoki boshqa yo’l bilan, boshqasi mehnat bozori bilan bog’liq. (A. Smit, T. Malthus, K. Mark, D. Keynlar). Orasida rossiya mutaxassislariBu yondashuv doirasidagi migratsiyaga kirgan – L.A.Abkalkin, g.Vitkovskaya, Jiionchkovskaya, L.V.Topilin.Zamonaviy dunyoda migratsiya
Men televizordagi mahalliy mojarolar haqida tez-tez eshitaman. Masalan, endi Suriyadagi urush tufayli Evropa ko’plab qochqinlardan aziyat chekmoqda. Muammo shundaki, ushbu muhojirlar zarur professional mahorat holatlari yo’q va ko’pincha davlat tilini bilishmaydi.
Mamlakatimiz ichki migratsiya bilan ajralib turadi. Yaxshi daromad qidirishda yoshlar katta shaharlarga o’tadi. Keyinchalik, davlat yo’q bo’lib ketmoqda.
Ukrainada, beqaror siyosiy vaziyatdan keyin ko’plab fuqarolar o’z chegaralari uchun ko’chib o’tdilar. Va ko’pincha bu yuqori malakali odamlar davlatning tayanchidir.
Birinchi qarashda juda o’xshash qonunchilik terminologiyasida bir nechta tushunchalar mavjud. Bu migratsiya, emigratsiya, immigratsiya. Ushbu ta’riflar o’rtasidagi farq chalkashlik emasligini bilishingiz kerak.
Migratsiya, immigratsiya, Emigratsiya farqlari
Muhim! Shuni yodda tutish kerak:
Har bir holat noyob va individual.
Muammoniyatni sinchkovlik bilan o’rganish har doim ham ishning ijobiy natijasini kafolatlamaydi. Bu omillar to’plamiga bog’liq.
O’zingizning savolingiz bo’yicha eng batafsil maslahat olish uchun siz shunchaki taklif qilingan variantlarni tanlashingiz kerak:
Migratsiya hayot sifatini yaxshilash uchun bir shaxs yoki davlat ichidagi shaxs yoki davlatning davlatidagi shaxslarning harakati deb ataladi. Bu K. Ni anglatadi umumiy tushunchalarBu keng ma’noga ega va odamlarning davlatlarida va turli mamlakatlar o’rtasidagi harakatlanishning ko’plab navlarini o’z ichiga oladi.
Migratsiya, bir kishi bir davlatdan boshqasiga o’tganda tashqi hisoblanadi. Va boshqa mamlakatda boshqa joyga ko’chirish (mintaqadan mintaqadagi mintaqadan) amalga oshirilganda.
Muhim! Bu Emigratsiya va immigratsiyaga bo’lingan tashqi migratsiya. Ular deyarli bir xil sabablarga ega, chunki bir xil yuz o’z mamlakatini tark etib, doimiy yashash uchun ruxsat olish uchun boshqa davlatga kelsak, muhojirga aylanadi. Ammo bu jarayonning sabablari o’zgarmaydi.
“Emigratsiya” atamasi bundan kelib chiqadi lotin so’zlari Shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, diniy holatlardagi boshqa mamlakatga ko’chib o’tish va boshqa mamlakatga ko’chib o’tishning ma’nosi. Odatda bu mamlakatingizdan tashqari bir martalik uchishdir. Shu bilan birga, fuqaroning o’z vatanligini tark etishi shart emas.
Immigratsiya – bu lotincha atamadan “instililla” degan ma’noni anglatadi. Bu doimiy yashash va bandlik maqsadida boshqa davlat hududiga kirish jarayoni.
Emigratsiya: sabablar va mamlakatimizni tark etish usullari
Agar biz Emigratsiya haqida gapiradigan bo’lsak, bu odamni doimiy yashash joyida boshqa mamlakatga ko’chirish jarayoni. Bu qaror qiluvchi muhojir ma’lum holatlar tufayli qabul qilinadi.
Bularga quyidagilar kiradi:
Ularning yashash joyidagi murakkab siyosiy, iqtisodiy, ekologik vaziyat;
Uning ajdodlarining tarixiy vataniga qaytish;
Ta’lim olish, davolanishni amalga oshirish, o’zingizni anglash uchun ularning mamlakatda bo’lgan imkonsiz.
Eslatma! Emigratsiya ko’chmas mulkni sotib olish orqali ishlaydigan, o’quv, biznes bo’lishi mumkin.
Emigratsiyaning asosiy sababi – bu qidiruv eng yaxshi shartlar Hayot. Bunga yaxshi ta’lim, yuqori maosh oladigan ishlarni takomillashtirish, uni takomillashtirish kiradi uy-joy sharoitlari. Migrantlarning aniq statistikasi ko’rsatish juda qiyin.
Buxgalteriya hisobini yuritadigan bir nechta xizmatlar mavjud. Shuningdek, odamlar har doim ham bir muncha vaqt ketmaydilar va abadiy emas. Ba’zilar reestrdan olib tashlash uchun ularni ro’yxatga olish joyiga kelmaydilar. Rossiyadan hijrat qiluvchi odamlar soni Razstat tomonidan Ichki ishlar vazirligi va migratsiya xizmati ma’lumotlari asosida hisobga olinadi.
Rossiyaning aksariyati odamlarni Evropa mamlakatlariga hijrat qilmoqda. U erda yashashning yuqori darajasi bilan bog’liq. Misol sifatida, buni ta’kidlash mumkin rivojlangan davlatlar Evropa va Amerika hatto ishsizlar ham kamida bitta mashinaga ega, ular ijtimoiy imtiyozlarga ega bo’lishlari mumkin. Rossiyada mashinada mashina hashamat mavzusi deb hisoblanadi, bu har bir ishchi fuqarosi emas, ayniqsa viloyat va qishloqda.
Emgutchilar uchun muhim ma’lumotlar
Emigratsiya bilan, mamlakatda viza va ish uchun ruxsat bilan yashash va doimiy rezidentning holati hisobga olinishi kerak. Ko’p mamlakatlarda ish vizasi bor, siz etarlicha uzoq umr ko’rishingiz mumkin. Ammo shu bilan birga, muhojir mamlakat fuqarosi deb hisoblanmaydi, u shunchaki mehmon. Shunga ko’ra, hech bir ijtimoiy kafolat unga davlatni beradi. U ololmaydi tibbiy yordam ijtimoiy sug’urta bo’yicha.
Emigratsiyadan so’ng, odam yangi joyda moslashish bilan bog’liq ko’plab muammolarga duch keladi. Shuning uchun bunday qaror o’z-o’zidan qabul qilinmaydi, diqqat bilan o’ylash kerak. Fuqarolik madaniyat, til, odatiy turmush tarzini rad etadi. Bu juda ko’p sezgir odamlar uchun juda qiyin, ayniqsa
Do'stlaringiz bilan baham: |