Microsoft Word yonilgi mahsulot zapasorg doc

5.1.2. Motor moylariga  qo‘shiladigan qo‘shilmalar 
samaradoligi 
 
Moylarning  sifatini  yaxshilash,  ekspluatatsion  xossalarini 
oshirish  uchun,  ularga  15–18%  gacha  miqdorda    qo‘shilmalar 
qo‘shiladi.  Bular  moylar  sifatini  yaxshilash  uchun  qo‘shiladigan 
maxsus  moddalardir.  Moyning  qandaydir  bitta  xususiyatini  yax-
shilaydigan  qo‘shilmalar  bir  funksional,  birdaniga  bir  qancha  xu-
susiyatini yaxshilaydiganlari kompleks qo‘shilmalar deb ataladi. 
Dvigatelning  ishonchli  va  uzoq  muddat  ishlashi  uchun 
moylarga quyidagi qo‘shilmalar qo‘shiladi: 
1) Qovushqoqlik  xossalarini  yaxshilash  uchun  3%  atrof 
qovushqoq qo‘shilmalar. Bu qo‘shilmalar spiralsimon ko‘rinishga 
ega  bo‘lib,  harorat  ko‘tarilishi  bilan  yoyila  boshlaydi  (5.1-rasm) 
va moyning suyuqlanib ketishiga yo‘l qo‘ymaydi. 
 
 
 
5.1-rasm. Qovushqoq qo‘shilmalar. 

---

 
119 
Bunday qo‘shilmalar motor  moylarining qovushqoqlik indek-
sini  oshiradi,  ya’ni  yuqori  haroratlarda  moyning  qovushqoqligini 
oshiradi  va  harorat  pasayganda  qovushqoqligini  kamroq  oshirish 
xususiyatini beradi. 
2) Qishki moylarning qotish haroratini kamaytirish uchun 1% 
miqdorida  depressatorlar  deb  ataluvchi  modda  qo‘shiladi.  Ular 
moyning 
qotish 
haroratini 
pasaytirish 
uchun 
ishlatiladi, 
transmissiya moylari uchun buning ahamiyati katta
.  
 
 
 
5.2-rasm. Moyning qotish haroratini kamaytirish uchun