Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

[54]
Sirlilikning prototipi sifatida
Aytishlaricha, Rumiy Amerikada eng ko‘p o‘qiladigan shoir ekan
[55]
, biroq uning yangi 
asrda tarjima etilayotgan she'rlari, to‘g‘rirog‘i, she'riy «versiyalari» ham Amerikaning 
islomni astoydil yomon ko‘rishini inobatga olib, amalga oshirilmoqda, ya'ni bu 
tarjimalarda islom shoir qarashlarining asosi sifatida asarlaridan chiqarib tashlangan. 
Uning asarlari asliyatda mag‘rur jaranglaydi, u bizga ekzoterik
[56]
huqushunoslik 
doktorining gaplarini ma'qullab bosh irg‘ashi kabi emas, aksincha Rumiyning ideali, 
«Allohning usturlobi», komil avliyoning ruhiy da'vati bo‘lib jaranglaydi. Rumiy: «Ul zot - 
mening habibim, ul zot mening tabibim, ul zot mening ustozim, ul zot mening dardimga 
darmondir», deb xitob qiladi. «Ul zotning hayoti bir qator tasvirlardan iboratdir, uni 
tushunish kuzatuvchini butunlay o‘zgartirib yuboradi, ul zot «faylasufning toshi» bo‘lib, 
qo‘rg‘oshin yuraklarni oltinga aylantiradi.
Bir necha uzun hadislarda payg‘ambarning Quddusdan Me'rojga chiqqani xususida 
hikoya qilinadi. Xususan, Jabroil Allohning huzuriga borganida Muhammadga hamrohlik 
qila olmagani qayd etiladi. Rumiy payg‘ambarning maslagida eng ilohiy lahza sifatida 
uning sirli parvozini ko‘rsatadi:
Muhammad Lot daraxti, Jabroilning qo‘riqchilik marrasi, maqomi va chegarasidan 
o‘tgach, Jabroilga: «Yuring, mening ortimdan uching!» dedi. Jabroil: «Boravering! 
Boravering! Men sizning tengingiz emasman», dedi. Ul zot: «Keling, o pardalarni 

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
39
yoquvchi zot! Men hanuz zirva - eng yuqori nuqtaga yetmadim», dedi. Jabroil: «O, sizga 
hamdu sanolar bo‘lsin! Men ushbu chegaradan nari o‘tsam, qanotlarim kuyib kul 
bo‘ladi», deb javob qaytardi. 
[...] 
Muhabbatning mashaqqatli bo‘ronida aql pashshaga aylanadi. Aqllar u yerda qay tarzda 
sayr qilishi mumkin?
Sayohat Lot daraxtidan o‘tgach, Jabroil Muhammaddan ortda qoldi: «Agar men 
sayohatni davom ettirsam, kuyib kul bo‘laman, u joyda faqat muhabbat va yo‘qlik bor».
Rumiyga ko‘ra, Jabroil - aql timsoli, aql, barcha mistik qarashlarning ko‘hna tashbehiga 
asosan, Allohga yetib bora olmaydi. Faqat payg‘ambarning muhabbatdan iborat bo‘lgan 
sirli oti - Buroq Lot daraxtidan keyingi manzillarga bo‘lgan sayohatni amalga oshirishi 
mumkin. 
Ushbu