Microsoft Word Tursunboyev S. O'zbek teatri tarixi. Majmua

PIRI KOINOT 
 
To’rtinchi ko’rinish
 
 
Choshgoh. Ma’mun saroyi. Barcha a’yon-u olimlar boshlarini quyi solgancha 
turishibdi. Xalifa Ma’mun o’ta asabiy holatda. Davrada faqat Farg’oniy, Firdavs, Galdibek 
ko’rinmaydi. 
 
M a ’ m u n. ... Qandayin bedodlik... Qanday razolat... 
 
Barcha gaplaringiz rost bo’lsa agar. 
 
Farg’oniy olimmas, bir yulg’uch kimsa, 
 
Bir olg’ir mug’ambir, shakkok ekan-da? 
A b u  M a n s u r. Ha, shunday, xalifam! 
M a r v a z i y. Ming afsus, shunday! 
M a’ m u n. Shundayki, ne uchun ilmiy ishlarin, 
 
Ixtiro-yu yozgan kitoblarini 
 
Ta’rifin qilmoqda butun bir olam?.. 
 
Ne sabab butun bir mag’rib-u mashriq 
 
«Yuksak zakovatning mahsuli», deya 
 
Qimmat baholar «Suv tarozusin»? 
 
«Daryo jilovdori, mard bahodir», deb 
 
Nega olqishlaydur Misr xalqlari?.. 
 
Farang-u Hindiston, ispan-u arab, 

---

 
«Yettita iqlimni yaratgan daho» 
 
Deya aytmoqdalar tasanno, tahsin?.. 
 
Xo’sh, ayting, bularning nedur sababi?! 
A b u  M a n s u r. Hali degandim-ku... 
M a’ m u n. Aql bovar qilmas yolg’onlarni siz!.. 
 
Aflotun, Arastu, Al-Xorazmiydin 
 
Ko’chirmalar emush... Bunga qay inson, 
 
Qaysi aqli noqis ishonur, ayting?! 
 
Shu payt yelkasiga xurjun ortgan Farg’oniy, Firdavs va Galdibeklar kirib kelib, 
orqaroqda to’xtashadi. Ma’mun ularni ko’rmasdan, so’zlashda davom etadi. 
 
 
Deylik «Shammosiya» rasadin tarxi 
 
Xorazmiydin ko’chirma ham bo’lsin, xo’p! 
 
Ammo ne bo’libdur shogird ustozning 
 
Ezgu ishlarini davomat qilsa?.. 
 
Axir siz buni ham udda etmasdin, 
 
Mana, turibsiz-ku boshlarni egib?! 
A l - Z o k i r. Bizni kechirgaylar, Panohi oliy! 
 
To’g’ri, boshimiz xam, chunki gunohdin 
 
Butunlay soqit ham emasmiz. Ammo 
 
Yaratish, ixtiro bobida biz ham 
 
To’xtab qolmag’onmiz! 
M a’ m u n. To’xtamag’onsiz?.. 
 
Juda soz, juda soz!.. O’rinli da’vo!.. 
 
Shundaykan, Al-Zokir, ko’rsating hozir 
 
Aytgan da’voingizning isbotini siz?