Microsoft Word talabalarda tashkilotchilik mahoratini shakllantirishda interfaol usullardan foydalanishning pedagogik jihatlari doc

O‘qituvchining kuzatuvchanligi 

Bir  ko‘z  tashlashda  buyum  va  hodisalardagi  muhim,  lekin  ko‘zga  kam 

tashlanadigan narsalarni payqab olishni kuzatuvchanlik deyiladi. 

Insonning  bu  psixik  holati  idrokning  kuchi  va  chuqurligicha,  ya’ni  bizning 

sezgi  organlarimizga  ta’sir  etib  turgan  narsa  va  hodisalarni  aks  ettiruvchi  psixik 

jarayonga bog‘liq. 

---

48 

Kuzatish  idrokning  o‘ziga  xos  xususiyatlarga  ega  bo‘lgan  turlaridan  biridir. 

Tashqi  dunyo  obyektlarini  idrok  etishning  mukammalligi  faqat  sezgilar  (ko‘rish, 

eshitish va boshqalar) ning o‘tkirligigagina emas, balki hodisalarni analiz qila  bilish, 

narsalarning  belgilarini  farq  qilish  (ayirish,  ajratish),  ular  o‘rtasidagi  bog‘lanishlarni 

aniqlash,  bilib  olish,  shunga  o‘xshashlarga  bog‘liq.  Idrokda  tafakkur  va  xotira, 

insonning o‘tmishdagi tajribasi muhim rol o‘ynaydi. Zotan kuzatuvchan pedagog – bu 

sinfda nima  bo‘layotganini faqat yaxshi  ko‘rib  va  eshitibgina qolmay,  balki  o‘zining 

sermulohazaliligi,  tasavvurga  boyligi  bilan  farq  qiluvchi,  hodisalar  mohiyatini 

tushuncha oladigan kishidir. 

Birovlar jonsiz buyumlarga taalluqli hamma narsalarni yaxshi sezadi, ular biror 

buyumdan  qilingan  materialning  sifatini  juda  durust  bilishadi,  uning  afzalligi  va 

kamchiligini  osonlikcha  anglab  oladilar.  Shunday  kishilardan  yaxshigina  ustalar, 

amaliy kasbning boshqa vakillari yetishadi. 

Boshqa  kishilar  narsalarning  fizik  sifatlarini  yaxshi  seza  olmaydilar,  biroq 

kishining ichki dunyosi xususiyatlarini, uning psixik jarayoni, kechinmalari va shunga 

o‘xshashlarni durustroq payqaydilar. 

O‘qituvchi faoliyatida kuzatuvchanlikning har ikki turi ham zarur.  

Shunday qilib, kuzatuvchanlik o‘qituvchining mehnatida zarur bo‘lgan, muhim 

psixik xususiyatdir.