Microsoft Word статистика лотин 14. doc



Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/118
Sana02.01.2022
Hajmi0,74 Mb.
#84474
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   118
Bog'liq
statistika (1)

Yillar 

 
 
1996 
1997 
1998 
1999 
2000 
1.  Ishlab  chiqarilgan  mahsulot  hajmi, 
mln. so‘m (D) 
20,0 
21,0 
18,0 
22,0 
24,0 
2.  Mutloq  o‘zgarish  (o‘sish  yoki 
kamayish) (∆D) 
 
 
 
 
 
 
A) Zanjirsimon usulda 

+1,0 
-3,0 
+4,0 
+2,0 
 
B) Bazis usulda (1996 y.) 

+1,0 
-2,0 
+2,0 
+4,0 
3.  o‘zgarish  sur’atlari  (o‘sish  yoki 
kamayish) 
 
 
 
 
 
 
A)  Zanjirsimon.  O‘sz=D
i
:D
i-1
x100 


105,0  85,7 
122,2 
109,1 
 
B) Bazis O‘sb=D
i
:D
0
x100 % 
100 
105,0  90,0 
110,0 
120,0 
4.  Qo‘shimcha 
o‘sish 
(kamayish) 
sur’atlari 
 
 
 
 
 
 
A) Zanjirsimon.  
1
1
усз
100
)
(
К




=
i
i
i
Д
Д
Д
 yoki O‘sb-100 
 
 
 
 
 
 
B) Bazis 
0
0
усб
100
)
(
К
Д
Д
Д
i


=
 yoki  
O‘sb-100 

+5,0 
-10,0 
+10,0 
+20,0 
5.  1 

qo‘shimcha 
o‘sishning 
(kamayishning)  mutloq  mohiyati, 
mln. so‘m 

-0,20  -0,21 
+0,18 
+0,22 
 
8.4. Dinamika qatorlarda taraqqiyotning umumiy (asosiy) 
qonuniyatlarini aniqlashning statistik usullari 
 
Ijtimoiy  -  iqtisodiy  xodisa,  voqealar  doimo  o‘zgarishda, 
rivojlanishda ekanligi ma’lum. Bu xodisa, voqealar miqdorlari dinamika 
qatorlarida  berilganda,  ularning  darajalari  juda  ko‘p  omillar  natijasida 
shakllanadi.  Bu  omillarning  ayrimlari  asosiy  bo‘lib,  bu  ko‘rsatkichga 
doimiy  ravishda  ta’sir  etadi,  hamda  ko‘rsatkich  o‘zgarishning 
qonuniyatini  belgilaydi.  Boshqa  ayrim  omillar  ko‘rsatkichlarga 
tasadufiy,  vaqtinchalik    ta’sir  ko‘rsatib,  darajalarning  chetlanishga  olib 
keladi. 
Statistikaning  asosiy  vazifalaridan  biri  xodisalarga  ta’sir  qiluvchi 
assoiy, doimiy omillarni aniqlash, ular o‘rtasidagi bog‘liqlikni hisoblab, 
o‘zgarish tendensiyasini (trendini) belgilashdir. 
Dinamika  qatorlar  o‘zgarishining  asosiy  tendensiyasini  aniqlash 
uchun  statistika  bir  qancha  usullardan  foydalanadi.  Bulardan  eng 


 
95 
hisoblanishi qulay (oddiy) va to‘g‘ri natija beradiganlari quyidagilardir. 
a) Davr oralig‘ini (intervalni) kengaytirish (kattalash- 
   tirish) usuli; 
b) O‘rtacha sirg‘anma usuli; 
v) Analitik tekislash usullaridir. 
Ayrim  hollarda  dinamika  qatorlari  darajalarini  dastlab  qaraganda 
ularning  o‘zgarish  tendensiyalarini  ilg‘ab  olish  qiyin.  Bunday  holarda 
ulardagi  davr  oralig‘ini  (intervalni)  kattalashtirish  lozim.  Agarda 
dinamika  qator  ma’lumotlari  kunlik  bo‘lsa,  xaftalik  bo‘lsa,  dekadalik 
yoki  oylik,  oylik  ma’lumotlarni  choraklik  va  shu  kabi  ma’lumotlarga 
aylantirish lozim. 
Misol: Korxonaning bir yilda mahsulot ishlab chiqarishi to‘g‘risida 
quyidagi ma’lumotlar mavjud. 
 
Oylar 









10 
11 
12 
Ma
hsulot 
hajmi, 
mln. so‘m 
24,0  26,0  20,0  26,0  19,0  27,0  28,0  30,0  26,0  28,0  31,0  30,0 
 
Bu  dinamika  qator  ma’lumotlari  bo‘yicha  o‘zgarish  tendensiyasi 
yaqqol sezilmagan, uning sur’ati  ham qanchalik ekanligi bilinmaydi. Bu 
dinamika  qator  oralig‘i  davrini  kattalashtirib  (kengaytirib)  oylarni,  yil 
choraklari  bo‘yicha  hisoblasak  va  ularning  o‘rtacha  har  oy 
ma’lumotlarini  aniqlasak,  qator  darajalarining    o‘zgarish  tendensiyasi 
yaqqol ko‘rinadi. 
 

Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish