Microsoft Word shermuhammadbek qurboshi ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
114
O.Akchuringa yozgan maktubida Turkiston unga begona emasligini, uning ajdodlari Turkistondan 
borib, Turkiyada saltanat qurganliklarini, aksincha, boshqalar uchun bu yurt begona ekanligini 
quyidagicha ta’kidlagan edi: 
“Bu insonlarning tomirida oqayotgan qon xuddi meniki kabi sof turkiy qondur. Bu yer ruslarniki 
emas, balki turkiy xalqlarning asl yurtidir”.
1996 yil 3 avgustda Turkiya hukumatining qarori bilan Anvar Posho xoki solingan tobut Istanbulga 
olib ketildi. 
Ha, Anvar Posho o‘zining ota yurti uchun kurashgan, Turkistonni oyoqosti qildirmaslik, uning mus-
taqilligi va ozodligini ko‘rish yo‘lida o‘z jonini tikkan buyuk zot edi. 
Anvar Posho nafaqat turk millatining, balki, ayni paytda Turkiston, O’rta Osiyo o‘lkalarining ham 
mard farzandi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. 
Shahobiddin Yassaviy unga o‘zining “Turkistonning achchiq haqiqatlari” kitobida “Anvar Posho 
G’oziy – Buyuk qo‘mondon” deb baho beradi. 
Abdulhamid Cho‘lpon Anvar Poshoning shahid ketganligini eshitib, quyidagi she’rni bitgan edi: 
Eng so‘nggi umidni qonga bo‘yagan, 
Ox, qanday xayrsiz zamonlar kelgan. 
Faryodim dunyoni bo‘g‘ib o‘ldirsin, 
Qop-qora baxtimga shaytonlar kulsin.
Uning siyosiy faoliyati o‘ta bir buyuk ilohiy maqsadlar yo‘liga qaratilganligini sevikli xotini – 
Sultonning go‘zal qizi Najibaxonimga yozgan oxirgi maktubidan bilsa ham bo‘ladi. Biz uni muhtaram 
kitobxonlarimizga ham ilindik: 
“Sen maktubingda qilich va jangni sevganim qadar hech narsani sevmasligimni yozibsan. Ammo 
biror-bir narsa to‘g‘risida “faqat ishni sevaman” deb ham ayta olmayman (aytsam yolg‘on bo‘ladi). 
Sen bilursankim, manim haqimda tuhmat tashviqotlar yurgan badbaxt kimsalarning iddao etganlaridek, 
men bu olis diyorlarga mol-dunyo axtarib boy bo‘lmoq, yoki o‘z hokimiyatimni qurmoq uchun 
kelganim yo‘q. 
Meni sendan uzoqlashtirib, bu joylarga keltirgan Janobi Haqning zimmamga yuklangan muqaddas 
bir vazifasidir. Bu jihod vazifasi erur. 
“Jihod” – islomda g‘ayridinlarga qarshi “muqaddas urush”. Qur’oni karimda jangga qobiliyatli har 
bir musulmon muqaddas urushda ishtirok etishi shart deb ko‘rsatilgan. U shunday ulug‘ ishdurki, uni 
hatto sidq ila niyat qilganlar ilohiy jannatga kirmoq huquqini olurlar. Har qadar Sendan ayru qilmoq, 
Sening sevgingla masrur qalbimni vayron etmakda esa hamki, ushbu yo‘lda buyuk bir imtihon 
bermakdan ko‘p baxtiyorman....” 
Ha, Anvar Posho Janobi Xaq yo‘lida Buyuk imtihondan shak-shubhasiz a’lo darajada o‘tdi. 
Ha, turkiy el ekanmiz, dunyoning turli burchaklarida yashayotgan eldoshlarimizning quvonch va 
tashvishlariga sherikmiz. Ular erishgan yutuqlar sahro va dengizlar, tog‘ va vodiylar osha bizga yetib 
kelib quvontiradi, shoirlarimizga ilhom beradi. Anvar Poshoning 1913 yilda Edirna jangidagi 
g‘alabasiga bag‘ishlab, qo‘qonlik alloma, xattot va shoir Mulla Muhammad Solihjon Mahmud (Nairiy) 
shunday she’r bitgan ekanlar: 
Isfandiyori soniy, Turkiya qahramoni, 
Zol o‘g‘li Rustami gurd qilmay ani savashin. 
 
Anvarbek o‘ldi oti, yorutti shash jihoti,
Topmay sipehr oncha anjum bila quyoshin. 
 

---

Mansurxo‘ja Xo‘jaev. Shermuhammadbek qo‘rboshi