Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
57
— Qani, og‘zingni och-chi? 
Sharif yigitning amriga bo‘ysindi. 
— I-e, — yigit ajablandi, lekin bo‘sh kelmadi, — unda kallangni sug‘urib olaman. Besh 
mingga arziydimi o‘zi bu kalla? 
— Og‘ayni, uyda besh mingim yo‘q mening. Men... 
— Gapni cho‘zma. Yoz xatingni. «Besh ming topib bermasang, meni o‘ldirisharkan», deb 
yoz. Agar bu ham  senga yetmasa, bola-chaqang bilan qirib yuboramiz. Besh ming 
topiladi, bola-chaqa topilmaydi! 
Sharif chinakamiga qo‘rqib ketdi. Bu yigit hazillashayotganga o‘xshamaydi. Sharif 
bunday qahri qattiq odamlarning qilmishlarini ko‘p eshitgan. Odamning kallasini olib 
huzur topadigan bu bandalar shunchaki po‘pisa qilishmaydi. Sharif yigit uzatgan qalamni 
olib ikkitagina jumla yozdi: «Onasi, menga besh ming juda zarur. Xatni olib borgan 
odamga topib  ber». Yigit xatni o‘qib jilmaydi. 
— Vey, paxan, odam ekansan-ku, a? — deb yelkasiga  urib qo‘ydi-da, eshikni taqillatdi. 
Darcha ochilib soqchining yuzi ko‘ringach, xatni uzatdi. 
— Shu akaxonimizning xatlari bor ekan, berib qo‘ying, duo qilamiz. 
Sharif bu holatni ko‘rib lol qoldi. Bu yigit kim  o‘zi — mahbusmi yo turmaning egasimi? 
«Har holda pachakilashmaganim durust bo‘ldi», deb o‘ziga taskin berdi. Yigit uni 
davraga boshladi. Sharifga ham qarta uzatdilar. 
— Men... o‘ynamayman... bilmayman, — dedi Sharif kartani nari surib. 
— Bilmasang, o‘rganasan, bundan oson ish yo‘q. Erkakmisan o‘zing? — dedi yigit qat’iy 
ohangda. So‘ng Sharifning oldiga bir siqim pul qo‘ydi. — Bu qarz. Haligidan tashqari. 
Sharif avvaliga bir oz yutdi. Yigit unga maslahatchi bo‘ldi. So‘ng yutqiziq boshlandi. 
Qarzga berilgan bir siqim g‘ijim pul uchdiyu ketdi. Davradagilar hotamtoy edilar, bu 
bechoraga rahm qilib qarzga o‘ynashga rozi bo‘ldilar. Tongga qadar «Sharif boyvachcha» 
o‘ttiz ming so‘mlik qarzga botib, o‘rnidan turdi. 
— Kennayimga yana bir xat yozasan. Pul uch kunda shu yerda bo‘lishi kerak, — dedi 
yigit. — Bo‘lmasa... 
— Bilaman, — dedi Sharif, — molim ham, jonim ham talonda. 
— Ha, barakalla, bor, yozaqol. 
Soqchiga yana bitta xat berildi. Sharif  o‘rniga  chiqib yotib o‘yga toldi. Boshi berk 
ko‘chaga kirib qoldi desak, uncha to‘g‘ri bo‘lmas. Boshi berk ko‘chaga kirib qolgan odam 
orqasiga qayrilib qaytib chiqib ketishi mumkin. Sharif nazarida boshi berk ko‘chaga kirib 
qolmadi, balki naq jahannamning o‘ziga quladi, endi  ortga yo‘l yo‘q. Shu yerda kuyib 
kul bo‘lishi kerak. O‘zi-ku kuyib kul bo‘lishga mahkum etilgan ekan, oilasini nima 
sababdan jahannam oloviga ro‘para qildi? Sharif mana shundan dog‘da edi. Endi nima 
qilsin? Tergovchiga aytsinmi? U ham bularning odami bo‘lsa-chi? Tergovchining ko‘rinishi 
binoyi, o‘zini rahmdil, haqiqatparvar qilib ko‘rsatyapti. Biroq... hamma baloni shular 
boshlaydi — Sharifning birinchi uchrashuvdan chiqargan xulosasi shu. 
Yangi yilning birinchi kuni Sharifni o‘ttiz minglik qarz botqog‘iga botirdi. Xotini bu pulni 
qaerdan topadi, kimlarning ostonasiga bosh uradi — o‘ylab  o‘yiga yetolmadi. Puldor 
qarindosh-urug‘i, oshna-og‘aynisi ham yo‘q. Sinfdoshlari orasida boyvachchalar bor, 
lekin ularni haromxo‘r deb bilib, hatto hazar qilib bordi-keldini yig‘ishtirib qo‘ygan edi. 
Endi ular yordam berisharmikin? 
Nonushtadan keyin Sharifning tungi «ulfatlari» dam olish uchun karavotlariga 
cho‘zilishdi. Ularga xalaqit berishning qanday oqibatga olib kelishini barcha bilarmidi, har 
holda aytadigan gaplarini pichirlab aytishdi, yursalar oyoq uchida, tovush chiqarmay 
yurishdi. Tunda horigan mahbuslar peshingacha uxlab, xuddi kelishib olganday bir 
vaqtda uyg‘onishdi. Bir-ikkitasi yuz-qo‘lini yuvgan bo‘ldi. Qolgani turiboq, bir esnab, bir 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik