Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

130-rasm.
Pnevm atik u ru g ‘ m iqdorlagichlar:
a - vakuum yordamida; b - ortiqcha bosim ta ’sirida; 1 - vakuum
kamerasi; 2 - disk; 3 - to ‘zitgich; 4 - korpus; 5 - tarqatish
kamerasi; 6 - bunker; 7 - qaytargich; 8 - quvurcha; 9 - urug‘
s o ‘radigan teshik.
227

---

Pnevmatik miqdorlagich bunday kamchiliklardan xoli bo‘lib, 
katta tezlikda ishlasa ham agrotexnik talablarga to ‘liq javob bera 
oladi. Pnevmatik miqdorlagich vakuum yoki atmosfera bosimidan 
ortiq bosim yordamida ishlashi mumkin (130-b rasm).
Vakuum yordamida ishlaydigan miqdorlagich (130- 
a
rasm) 
korpus (4), disk (2), vakuum kamerasi (1), to‘zitgich (3), qaytargich
(7), bunker (6) va tarqatish kamerasi (5) lardan tuzilgan. Disk (2) 
ning chetida urug‘larni so‘rib oladigan teshik 
(9)
lar yasalgan. 
Tarqatkich (5) va vakuum 
(1)
kameralari disk tekisligining qarama- 
qarshi tomonlarida joylashtirilgan. Vakuum kamerasi disk 
tekisligini to‘liq qoplamasdan, diskning faqat taqa shaklidagi chet 
qismigagina zich tegib turadi (130- 
a
rasmda uning chegarasi 
punktir chiziq bilan ko‘rsatilgan). Shunday qilib, diskning pastki 
bo‘lagi vakuum kamerasiga tegmasligi tufayli, u yerdagi teshiklar 
atmosfera bosimi ostida bo‘ladi. Vakuum kamerasidan maxsus 
ventilator havoni quvurcha 
(8)
orqali uzluksiz so‘rib olib turadi.
Urug‘ xossalari, ekish usuli, seyalkali agregatning tezligi
asosida miqdorlagich turini to ‘g ‘ri tanlash katta ahamiyatga ega.
Miqdorlagichning ish jarayoni quyidagicha o ‘tadi.
Qutidagi 
urug‘lar tarqatish kamerasiga uzluksiz tushib turadi. Ularni 
to‘zitgich sochib turishi sababli, diskdagi har bir teshikka bittadan 
urug‘ so‘rilib, yopishib qoladi. Teshiklarga joylashgan urug‘lar 
disk bilan birgalikda yuqoriga ko‘tarilib, teshikka yopishmagan 
urug‘lar qaytargich (7) ta’sirida sidirilib olib qolinadi.
Teshiklarga yopishib qolgan urug‘lar disk bilan birgalikda 
pastdagi vakuumi yuk bo‘lgan joyga kelganida, o ‘z og‘irligi bilan 
tushib ketadi.
Urug‘ dondan urug‘ni ajratib olish tartibi va miqdorini 
o‘zgartirish uchun teshiklari kerakli tartibda joylashtirilgan diskni 
tanlash va uning aylanish tezligini o ‘zgartirish yo‘li bilan amalga 
oshiriladi.
So‘nggi vaqtda pnevmomexanik miqdorlagichlar keng 
tarqalgan bo‘lib, Urug‘ning butun seyalka hamma qatorlari uchun 
kerakli urug‘ miqdorini 
bitta katta g‘altaksimon (131-rasm)
228

---

miqdorlagich (4) ajratib, bosh urug‘ o ‘tkazgich (5) ga tushiradi. 
Ventilator (12) haydayotgan havo oqimi bosh urug‘o‘tkazgich (5) 
dagi urug‘ni konussimon taqsimlagich 1 ga uchirib keltiradi. 
Taqsimlagich esa, urug‘ oqimini 24 o‘zaro teng qismlarga ajratib, 
ularni har bir qatorga urug‘o ‘tkazgichi (7) ga tushiradi. 
Aerodinamik qarshiligi bir xil bo‘lishi uchun urug‘o‘tkazgich (7) 
larning uzunliklari bir-biriga teng qo‘yiladi. Bir nechta (24 tagacha) 
qator uchun ekiladigan urug‘ (yoki o‘g ‘it) miqdorini bir joyda 
ajratib olib, keyin uni havo naycha yordamida har bir qatorga 
taqsimlab beradi.