Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

(1)
ning holatini sozlash uchun sozlovchi bolt (9) va 
prujina 
(10)
o ‘rnatilgan. Agar tasodifan yirik jism tubning ustiga 
tushib qolsa, prujina 
(10)
siqilib, g‘altak bilan tub orasidagi tirqish 
kengayib jismni o‘tkazib yuboradi, bu esa ularni sinishdan saqlaydi.
Sirti o ‘ta silliq bo‘lgan urug‘ni ekishda, tub bilan g‘altak 
orasidagi tirqishdan urug‘o ‘z-o‘zidan oqib chiqmasligi uchun 
tirqish 1/2 mm dan oshmasligi kerak. Bunga bolt (9) bilan prujina 
(10)
ning siqilish darajasini o ‘zgartirish bilan erishiladi. Dukkakli 
ekinlarning yirik urug‘ini ekishda tirkish 8/10 mm qo‘yiladi, aks 
holda urug‘ siqilib, shikastlanishi mumkin. Tirqishni kengaytirish 
uchun val 
(7)
birmuncha burib qo‘yiladi.
222

---

Agar g‘altak bilan tub orasidagi tirqishdan urug‘ni o‘z- 
o‘zidan chiqish xavfi bo‘lmasa, g‘altak novlari urug‘ni tub bo‘ylab 
sidirib chiqaradi, ya’ni „pastdan ajratish“ sxemasida ishlaydi. Aks 
holda urug‘ni chiqish xavfi bo‘lsa, g ‘altak teskari aylantirilib, 
urug‘ni yuqoriga ko‘tarib, to ‘siqdan oshirib, urug‘o ‘tkazgichga 
tashlaydi. Bu „ustidan ajratish“ usuli deyiladi. Bu usulda juda 
mayda urug‘larni ham ekish mumkin.
G ‘altak ajratayotgan urug‘ning miqdori uning qutidagi 
urug‘ga bevosita tegadigan uzunligiga bog‘liqdir, g ‘altak korpus 
ichiga ko‘proq kiritilsa, ajratilib olinadigan urug‘ miqdori ham 
ko‘payadi. Hamma g ‘altaklar bir xil miqdordagi urug‘ni ajratib 
berishi uchun ularning ishchi qismining uzunligi bir xil bo‘lishi 
kerak. Buning uchun g‘altaklar val (6) ning dastagi yordamida bir 
xil masofaga suriladi. Agar bir g ‘altakning o ‘zini surish zarur 
bo‘lsa, qutini cho‘zinchoq teshigi bo‘ylab g‘altakka nisbatan 
birmuncha surib qo‘yiladi.
Ekilayotgan urug‘ miqdorini o‘zgartirish uchun birinchidan, 
g‘altakning ishchi uzunligi, ikkinchidan, uning aylanish tezligi 
keraklicha o‘zgartiriladi. Ammo aylanish tezligini tayinlashda, 
ekiladigan urug‘larni chidamliligini e ’tiborga olish kerak. Urug‘ 
kamroq shikastlanishini ta’minlash maqsadida, g ‘altak aylanish 
tezligini minimal, uning ishchi uzunligini maksimal qilib qo‘yish 
maqsadga 
muvofiqdir. 
Bug‘doy, 
arpa 
kabi 
urug‘larning 
shikastlanishi 0, 3% dan, poliz ekinlari urug‘lari esa 1, 5 % dan 
oshmasligi kerak.
128-rasmda urug‘ miqdorlovchi g ‘altakka harakat uzatish 
sxemasi keltirilgan. Har qanday seyalka miqdorlagichi (4) ga 
harakat traktor QOVidan emas, seyalka g‘ildiragi (1) dan uzatiladi, 
chunki dala bo‘laklarida tuproq xossalari har xil bo‘lishi mumkin. 
Shu sababli traktor yetaklovchi g‘ildiragining aylanish tezligi 
o‘zgarmasa ham, uning yerga nisbatan toyish darajasi o‘zgarib, 
ilgarilanma