Microsoft Word paygambarlar tarixi 1 ziyouz com doc

 
 
َﻦﻴِﺤِﻟﺎﱠﺼﻟا
 
َﻦِﻣ
 
ﺎًّﻴِﺒَﻧ
 
َقﺎَﺤْﺳِﺈِﺑ
 
ُﻩﺎَﻧْﺮﱠﺸَﺑَو
)
١١٢
(
 
«
Yana, Biz unga solihlardan 
(bo‘lg‘usi)
 payg‘ambar Ishoqning xush-xabarini berdik», 
(Vas-Soffot, 
112.)
 
-
deydi. Yana bir oyati karimada: 
ْﻌَﻳ
 
َقﺎَﺤْﺳِإ
 
ِءاَرَو
 
ْﻦِﻣَو
 
َقﺎَﺤْﺳِﺈِﺑ
 
ﺎَهﺎَﻧْﺮﱠﺸَﺒَﻓ
 
َبﻮُﻘ
 
«Unga Ishoq 
(nomli farzand)
 va Ishoqning orqasidan Ya’qub 
(ismli nabira berishimiz)
 haqida xushxabar berdik»
(Hud, 71.)
- deb, Ishoqning so‘yilishini emas, balki, undan dunyoga keladigan farzand-Ya’qubning bashoratini beryapti. 
Shundan ma’lum bo‘ladiki, qurbonlikka buyurilgan o‘g‘il Ismoil (a.s.)dirlar». 
Muhammad ibn al-Quraziy rivoyat qiladi: «Men bir kuni xalifa Umar ibn Abdulaziz huzurida o‘tirib, unga yuqorida 
aytilgan, zabih Ishoq emas, balki Ismoil ekanligi haqidagi fikrimni bayon etdim. Shunda xalifa: «Bu sening fikringdir. 
Ammo uning to‘g‘riligiga men ishonmay turibman» - dedi va islomni qabul qilgan yahudiy olimlaridan birining oldiga odam 
yuborib, saroyga keltirdi. Mening oldimda Xalifa undan: «Ibrohimning ikki o‘g‘lidan qaysi biri zabhga buyurilgan?» - deb 
so‘radi. Yahudiy olimi: «Zabih Ismoildir. Qasam ichib aytamanki, yahudiylar buni juda yaxshi biladilar, lekin, Alloh taolo 
zabhga buyurgan, Allohning buyrug‘iga bo‘yinsungan va otasiga itoat etgan, odobli, Allohning maqtoviga sazovor bo‘lgan 
kishi arablarning otasi bo‘lgani uchun, ularga hasad qiladilar. Shuning uchun Ismoilning zabih ekanligini inkor etib, Ishoqni 
zabih deb da’vo qiladilar» - dedi
. 
(Tarixi Tabariy, 1-j. 189-bet.)
Qur’oni karim, Ismoil (a.s.)ning zabih ekanliklariga dalolat qiladi. Chunki, Qur’onda avval Ismoilning zabhi to‘g‘risida 

---

Payg’ambarlar tarixi Islomiyat tarixidir (1-kitob) 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
53
hikoya qilinib, keyin Ibrohimga Ishoq va Ya’qubning bashorati beriladi. Shundan ma’lum bo‘ladiki, zabih Ismoil (a.s.)dirlar. 
(Afif Abdulfattoh. Tabbora. Ma’al-anbiyo fil-Qur’anil Karim. Lubnon. 125-bet.)
Ishoq (a.s.) va o‘g‘illari Ya’qub (a.s.)ning hayotlari haqida Qur’oni karimda ko‘p ma’lumot berilmagan. 
Faqat, Ya’qub (a.s.)ning sevimli o‘g‘illari Yusufni yo‘qotib, uning firoqida uzoq muddat alamli hayot 
kechirganlari, ko‘p yig‘lashdan ko‘zlarining ko‘r bo‘lib qolganligi, umrlarining oxirgi yillarida bu musibatlardan 
Alloh najot berib, yo‘qolgan farzandlarini topishlari, ko‘zlarining yana ochilishi va nihoyat, o‘g‘illari Yusuf hokim 
bo‘lgan Misrga ko‘chib o‘tib, oxirgi vaqtlarigacha farovonlik, osoyishtalik va shukronalik bilan yashaganlari 
bayon etilgan. 
Ammo ahli kitoblar Ishoq (a.s.) va Ya’qub (a.s.) haqlarida quyidagi xabarlarni keltiradilar. 
Ibrohim (a.s.) o‘z umrlarining oxirlab qolganini sezganlaridan keyin, o‘g‘illari Ishoqning g‘amini yeyishga 
tushdilar. Chunki, Ishoq hali uylanmagan, Ibrohim (a.s.) esa unga Allohni tanimaydigan, oilaviy munosabatdan 
uzoq bo‘lgan kan’onlik qizlarni olib berishga ko‘ngillari yo‘l qo‘ymas edi. Shuning uchun Ibrohim (a.s.) aqlli, 
ishonchni oqlaydigan, har bir topshiriqni xo‘jasining ko‘nglidagiday bajarib keladigan bir xizmatkorni taklif 
etdilar va unga, Horonga borib, qarindoshlaridan birining qizini kelinlikka olib kelishni tayinladilar. Xizmatkor 
Horonga bordi va Allohning inoyati bilan Ibrohim (a.s.)ning akalari Batuiyl ibn Nohurning Rafiqa ismli qizini 
tanladida, uni o‘zi bilan Kan’onga olib keldi va Ibrohim (a.s.)ga topshirdi. 
Ibrohim (a.s.) jiyanlari Rafiqani o‘z o‘g‘illari Ishoqqa nikohlab qo‘ydilar. 
Ishoq (a.s.) uylangandan yigirma yil o‘tib, Rafiqa egiz o‘g‘il tug‘di. Birining ismini Iysu qo‘ydilar, arablar Iys deydilar. 
Ikkinchisining ismini Ya’qub deb qo‘ydilar. Uni Isroil 
(Ya’qubning ma’nosi “ergashib tushgan”dir. Egizakning biri Ya’qub 
Iysudan keyin tug‘ilgani uchun uni shunday atalgan. Ya’qubning ikkinchi nomi Isroildir. “Isro” qul demakdir. “Iyl” Allohdir. 
Demak, Isroiyl Abdulloh deganidir. Isroil Safvatulloh (Allohning tanlagan bandasi), Insonulloh (Alloh yaratgan inson), 
Mujohidulloh(Allohning jihod qiluvchi quli), Jundulloh (Allohning askari) degan ma’nolari ham bor)
ham deyilgani uchun, 
yahudiylarning barcha qabilalari Bani Isroil deyiladi. 
Iysu amakisi Ismoil (a.s.)ning Nasama ismli qizlariga uylandi va ko‘p farzand ko‘rdi. 
Ya’qubga esa otalari Ishoq (a.s.)ning vafotlaridan keyin payg‘ambarlik martabasi berildi va otalarining 
ishlarini davom ettirdilar.