Microsoft Word oxirzamon ziyouz com doc

Kutubxonachi.uz
30
 
 
T o‘ r t i n ch i b o b
Bamaylixotir dam olishning iloji bo‘lmadi. Kech soat yettidan oshishi bilan telefon jiringladi. Ayol kishi 
dadil ohangda, kech bezovta qilgani uchun kechirim so‘radi-da, mister Bork prezidentlikka nomzod 
mister Ordok bilan gaplasha olarmikin deb qoldi. Shundan so‘ng Ordokning o‘zi gaplashdi. Har doim 
so‘zamol, o‘ta samimiy odam bu gal nima uchundir hayajonda edi. Ikki do‘st o‘rtasidagi erkin suhbat 
qirq minutdan ko‘proq davom etdi. Robert Bork ish yuzasidan ko‘pgina kerak-nokerak gaplarni eshitdi. 
O’zi ham ko‘nglidagi gaplarini aytib oldi.
Suhbat hazil-mutoyibadan boshlandi:
–
Xelou, Robert, qaytib kelganing rost bo‘lsin, men senga aytib qo‘yishim kerak: bu safar Amerika 
qit’asida sening kelishingni hech kim menchalik kutmagan bo‘lsa kerak, bundan sening go‘zal rafiqang 
mustasno, albatta, seni Reyn sohilida qandaydir frankfurtlik jononlar davrasida uchratib qolsam kerak 
degan umid bilan Yevropaga jo‘nashga ham tayyor edim.
–
Rahmat, Oliver! Frankfurtlik ayollar chindan ham go‘zal. O’ylaymanki, sen meni faqat shu sababli 
axtarib yurmagandirsan. Boshqa biron gaping bo‘lsa kerak. Ancha vaqtdan beri ko‘rishganimiz yo‘q.
–
Ha-da, juda gap ko‘p. O’zing tushunasan-ku: jin ursin, aytganday keyinroq jin haqida men senga 
tunov kuni o‘zim guvoh bo‘lgan qiziq bir voqeani so‘zlab beraman, buyog‘ini eshit, sen Yevropa bo‘ylab 
sayr qilib yurgan kezlaringda men saylovoldi kampaniyasiga o‘ralashib qoldim.
–
Bilaman, bilaman. Bunga qattiq kirishgansan.
–
Qattiq bo‘lganda qandoq. Menga yetarlicha beli baquvvat, eng muhimi, manfaatdor puldorlar 
sherik bo‘lishmoqda. Lekin gap bu haqda ketmayotir, aqcha bir orkestr bo‘lsa, ashulasini sening o‘sha 
manman do‘sting, ya’ni kamina aytishim kerak. Buning ma’nosi nimaligini o‘zing mendan ko‘ra yaxshiroq 
bilasan. Faqat biron natija chiqarmikin? Bu jiddiy masala. Biroq men orqaga chekinmoqchi emasman. 
Qisqasi ezmalik qilishga o‘rin yo‘q. Sen buni juda yaxshi bilasan. Omma bilan uchrashuvlarda obro‘yimga 
obro‘ qo‘shmoqchiman (olomon demoqchi emasman, hecham, har qanday holda ham, ha, albatta, 
umumzakovat, buni men barcha uchrashuvlarda ta’kidlayapman, men barcha darajalardagi 
umumzakovatning rivoj topishi tarafdoriman). Shunday bo‘lsa ham sen — sen o‘zimiznikisan, aytib 
qo‘yay, sening ikkiyoqlama muhitlar haqidagi maqolalaringni o‘qiganim bor, demakki, populizm degani 
portlash xavfi bo‘lgan mintaqaga kirib qolgan bilan baravar: odamlarning ko‘nglidagidek qadam 
tashlamasang, javob bermasang, fikr bildirmasang, birovlarning ko‘ngli to‘ladi, boshqalarniki — yo‘q, va 
hamma sendan nimadir kutadi, va bunga har qanday holatda ham tayyor bo‘lib turmoq darkor. Eng 
muhimi, muammolarni o‘z nuqtai nazaringdan xalqqa tushunarli qilib gapirib berishda. Ular, saylovchilar 
nimalarni kutishadi — muammolarning hal qilinishini. Allo, allo, eshitayapsanmi? Robert, kechirasan, 
men senga — olimga qayoqdagi narsalarni gapirib o‘tiribman, o‘zim ham xijolatdaman. Lekin hozirgi 
paytda mening qismatim shunday. Ko‘chada o‘tib ketayotgan har bir kishi meni tushunishi kerak.
–
Xavotir bo‘lma, Oliver. Men seni eshityapman, qulog‘im senda.
–
Rahmat. Eng muhimi, dunyodagi hozirgi krizis holati qarshisida o‘z dasturimni — Amerika 
istiqbolining strategik dasturini saylovchilarga tushuntirib berishga harakat qilaman. Dunyoda krizis 
bo‘lib turgan paytdagi dasturimni. Ta’kidlab aytaman — krizis holati dasturini. O’z-o‘zimga shunday deb 
qo‘yaman — Hayot o‘zi qachon krizis holatida bo‘lmagan. Krizis har doim, hamma zamonlarda bo‘lgan. 
Har doim kimdir o‘zini tahlika ostiga qo‘yib boshqalarni o‘z ortidan ergashtirgan. Shu ma’noda krizis 
odamlarni ergashtirish, ishontirishning zaruriy shartidir. Konstituttsiya va mavjud qonunlar bor bo‘lsin, 
dunyoda osoyishtalik hukmron bo‘lsa birov birovga quloq solarmidi? Krizis bo‘lmasa, birov birovning 

---

Oхirzamon nishonalari (roman). Chingiz Aytmatov