Microsoft Word O'quv qo'llanma

 
5.2. “AKVARIUM” STRATEGIYASI 
Ta’lim jarayonida ushbu texnologiyani qo‘lashda maqsad o‘quvchi (talaba) ni 
ma’lum muammo bo‘yicha fikrlash, o‘z fikrini bayon qilish. Muammoni sherik 
(suhbatdosh) bilan birgalikda muhokama qilishga o‘rgatishdan iborat. 
Strategiyani qo‘llashda quyidagi tashkiliy harakatlar tashkil etiladi: 
Ta’lim jarayonida strategiyani qo‘llash tartibi quyidagicha: 
O‘quv xonasida stullardan iborat ikkita doira tashkil etiladi; 1-doirada stullar 
tashqariga, 2-doirada esa ichkariga qarab joylashtiriladi 
O‘quvchilar ikki guruhga bo’linib, 1-guruh stullar tashqariga qaratib qo‘yilgan 
doiradan, 2-guruh esa stullar ichkariga qaratib qo‘yilgan doiradan joy oladi 
1-guruh (tashqi doira)dagilar “Tahlilchilar”, 2-guruh (ichki stullar) dagilar 
“Kuzatuvchilar” rolini bajarishadi 
1-guruh 
2-guruh 
3-guruh 
4-guruh 
5-guruh 
1-guruh 
2-guruh 
3-guruh 
4-guruh 
5-guruh 
Ekspert g
u
ruhi 
Natija 
Topshiriq 
O’qituvchi 

---

i
v
‐
o
j
348
Izoh: 
“Tahlilchilar”ning asosiy vazifasi savol yuzasidan muhokamani tashkil 
etish, “Kuzatuvchilar”ning asosiy vazifasi 1-guruh (“Tahlilchilar”) faoliyatini 
kuzatib baholashdan iborat. 
5.3 “AJIL” (“AMALIY JAMOAVIY IJODIY LOYIHALAR”
) 
 
STRATEGIYASI 
Bu texnologiya o‘quvchi (talaba) larda ijodiy faoliyat malakalarini 
shakllantirish, jamoaviy ijodiy ishlarni tashkil etish ko‘nikmlarini shakllantirish, 
jamoaviy ijodiy loyiha (ish) larning shakllari to‘g‘risidagi tushunchani hosil 
qilishga ko‘maklashishga xizmat qiladi. 
Mazkur texnologiyani o‘quv jarayonida “Jamoaviy ijodiy ishni tashkil etish” 
mavzusudagi suhbat yoki “Men – jamoaviy ish tashkilotchisiman” nomli blits-o‘yin 
o‘tkazilgandan so‘ng qo‘llash maqsadga muvofiqdir. 
Strategiyani qo‘llashda quyidagi bosqichda ish ko‘riladi: 
Tashqi doiradagi o‘quvchilarga muhokama qilish uchun savol beriladi
O‘quvchilar o‘ylab olganlaridan so‘ng savolni chap tomonida o‘tirgan sherigi 
bilan 1-2 daqiqa muhokama qiladi 
O‘qituvchining ishorasi bilan “Tahlilchilar” (tashqi doiradagilar) bir o‘rin 
chapga surilib, o‘sha savolni yangi sherigi bilan muhokama qilishadi.
“Tahlilchilar” o‘rin almashtirishda 1-sheriklariga yaqinlashgunlaricha yoki 
yangi sheriklar bo‘lgunga qadar savolni muhokama qilishni davom ettiradi.

---

i
v
‐
o
j
349
Shundan so‘ng o‘quvchilar kichik guruhlarda ishlaydi. Bu jarayon quyidagi 
bosqichlarda amalga oshiriladi: 
O‘qituvchi taxnologiya haqida 
ma’lumot berib, u asosida 
muhokama qilinadigan mavzuni 
e’lon qiladi 
O‘qituvchi o‘quvchi (talaba) 
larga topshiriqlarni berib, ularni 
bajarish rejasini tuzishini aytadi 
O‘qituvchi “Aqliy hujum” meto-
di yordamida har bir o‘quvchi 
(talaba) ning topshiriq borasidagi 
fikrlarini yozuv taxtasi yoki 
vatmon qog‘ozga yozib boradi
Birgalikdagi muhokamadan so
‘ng 
o‘quvchi (talaba) lar yagona loyiha
-rejani tasdiqlashadi (uni “Og
‘zaki 
jurnal”) deb nomlab, uning har bir 
sahifasiga alohida nom qo’yiladi 
O’quvchilar kichik guruhlarga biriktiriladi
O’qituvchi kichik guruhlarga “Og’zaki jurnal”ning har bir sahifasi bilan 
tanishib chiqib aniq bir sahifa mazmunini puxta o’zlashtirish va uning 
mohiyatini yoritishga doir topshiriqni beradi
Topshiriqni bajarish uchun vaqt belgilanadi (maksimal vaqt 10 daqiqa) 
Kichik guruhlar topshiriqni bajarish ustida ishlaydi (bu vaqtda kichik guruhlar 
o’zlari tanlagan sahifa mazmunini yoritish usullari, shakllari, ijrosi va uni 
taqdim qilish yo’llarini aniqlagan holda topshiriqni bajaradi) 
Belgilangan vaqt nihoyasiga yetgach, guruhlar o’z yechimlarini navbatma-navbat 
namoyish etadi (yechimlar namoyishida imkon qadar barcha o’quvchilar faol 
ishtirok etishlari talab qilinadi)
Butun jamoa o’qituvchi raghbarligida kichik guruhlarning chiqishlarini muhokama 
qiladi (muhokamada guruhlarning yutuq va kamchiliklari, guruh bilan ishlashda har 
bir o’quvchi (talaba) o’zlashtirgan ko’nikmalar tahlil qilinadi; o’qituvchi guruhlaga 
zarur tavsiya va tushunchalar berib, mashg’ulotni yakunlaydi) 

---

i
v
‐
o
j
350