Microsoft Word олма касалликлари документ Microsoft Office Word docx

Касалликнинг зарари. Монилиоз олма ва нокка дунёнинг кўп 
мамлакатларида (Европа, Америка, Осиёнинг Тинч океан бўйи давлатлари ва 
б.) сезиларли зарар етказмайди ва бу мевали дарахтларда иқтисодий 
аҳамиятсиз касаллик ҳисобланади. Мисол учун, Англияда монилиоз ўсув 
даврида деярли зарар етказмайди, меваларни омборхоналарда сақлаш 
пайтида эса ўртача ҳосил йўқотилиши 0,2-1,5% ни ташкил қилади, холос .
Ўзбекистонда монилиоз кенг тарқалган ва жуда зарарли касаллик 
ҳисобланади, унинг зарари калмаразникидан ҳам юқори эканлиги 
таъкидланади. Аммо шуни айтиш жоизки, мамлакатимизда монилиоз олма, 
нок ва данакли мева дарахтларида учраши ва тарқалиши ҳақида аниқ, 
микологик таҳлилларга асосланган маълумотлар йўқ
2
. Касаллик туфайли 
олма ва нок ҳосили пасайиши тўғрисида ҳам аниқ рақамларга таянган 
тажриба маълумотлари мавжуд эмас. Олимлар олдида турган вазифалардан 
бири Ўзбекистонда олма ва нокда монилиоз тарқалишини ва ҳосилга 
таъсирини, аниқ ва тўғри таҳлил усуллари ёрдамида тадқиқ қилиш ва 
ўрганишдир. 
Кураш чоралари. Одатда монилиозга қарши махсус кураш чоралари 
ишлатилмайди. Олмада калмаразга қарши тавсия қилинган агротехник 
2
Монилиоз билан зарарланганлиги шубҳа қилинган олма ва нок мевалари устида концентрик доиралар 
шаклида жойлашган ёстиқчалар (монилиоз учун диагностик белги) ҳам Ўзбекистон шароитида ҳеч қачон 
кузатилмаган. 

---

усуллар (ҳамда мумланган меваларни териб йўқотиш) ва фунгицид пуркаш 
монилиозга қарши ҳам самара беради.
Чидамли навлар экиш. Олма навларидан Апорт Александр, Заилийское, 
Белый налив, Ренет Бурхардта ва Салтанат монилиозга ўта чидамсиз, 
Жонатан, Мэльба, Пармен зимний золотой, Ренет Симиренко, Пепин 
шафранный, Уэлси, Северный синап, Мутсу ва Милтон ўртача чидамли, нок 
навларидан ўртача чидамлилари Аврора, Октябрьская, Сен-Жермен, Кюре ва 
Бере зимняя. Ўзбекистонда 2007 йил шароитида олманинг Кинг Дэвид, Ренет 
Симиренко ва Голден Делишес навлари кўпроқ зарарланди .