Microsoft Word nizami g?NC?Vi-sirl?R x?Zin?SI. doc

_______________ Milli Kitabxana _______________ 
251 
 
Arxadan gələn  şairlər, yeni gənclər öndə gedənlərdən, qocalardan, bəzən daha 
ağıllı, daha istedadlı olurlar. Çünki onlar qabaqda gedənin də təcrübəsini mənimsəyə 
bilirlər. Halbuki öndə gedən çox vaxt arxada gələnin özündən və irsindən xəbərsizdir. 
1828 B.        Yalnız idrak əhlinə yaraşır şərəf, ad-san, 
                     İdrak üçün fərqi yox, cavansan, ya qocasan. 
Sənət aləmində başlıca meyar heç də  gənclik, yaxud qocalıq deyil, ilk növbədə 
istedadır, idrakın qüdrətidir. Buna görə şərəf də, çələng də, adsan da yalnız və yalnız 
istedada görə müəyyənləşdirilməlidir.  İstedadı qiymətləndirməyi bacarmayan 
cəmiyyət naqisdir və bəlkə antihumanistdir. 
1829 B.        Eşitdim: qocalırkən mərcana çevrilir daş. 
                    Düşün bir az, hər daşdan mərcan yaranmır, qardaş! 
Məgər hər saçı ağarmışa ağsaqqal demək olar? Məgər hər daş mərcana çevrilir? 
Nizami poemanın bu fəslini yazırkən saraya soxulmuş qoca şerbazlardan şiddətli 
dərəcədə pislik görmüş, zərbə dadmışdır. Buna görə  fəslin demək olar ki, hər beyti 
mənəvi cəhətdən qocalmışlara qarşı hiddətlə, sağlam nifrətlə doludur. 
1830 B.        Xəbislər qocaldıqca bir az da quduzlaşır, 
                    Ləçər arvadlar kimi qeyzi başından aşır. 
Poemanın orijinalında "ləçər arvad" ifadəsi əvəzinə "dağlı arvad" məcazı işlədilir. 
Dağlı arvad - əfsanəyə görə dağda yaşayan, gözəgörünməz bir qadındır, qışqırana əks-
səda verən odur. Əslində  əks-sədanı yaradan içiboş yuvalar, zağa, kaha və 
mağaralardır. Nizami saraya soxulmuş  şerbaz  əleyhdarlarını  həmin içiboşlara, ilan, 
əqrəb yuvası maqaralara və boş hay-küy salan ləçər arvadlara bənzədir. 
1833-1839 B.      Qönçədən çıxmış gülün ətri zərif, incədir,  
     Fəqət köhnə tikanın yarası bərk incidir. 
                             
                             Dəyib xal salan üzüm - göz üçün bir tutiya,  
      İlansa qocalırkən dönüb olur əjdaha. 
                             
                            Cavanların başında ağıl qollu-budaqlı,  
                            Kif atan başlar isə çox da xoşlamır ağlı. 
                             
                            Ayı, günü, həftəni öyrənmək istəyənlər,  
                            Baxmaz köhnə təqvimə, baxsa da verməz səmər. 
                            
                            Aslanlardan çox yeyər acgöz, qoca köpəklər,  
                            Ceyranın göbəyini canavar kimi sökər. 

---