|
www.ziyouz.com
kutubxonasi
208
658. Shayx Shoh Ziyoratgohiy q. s.
Valodati Farohda ermish. Kichik yoshda otasi anig Farohdin Ziyoratgohg‘a kelturubdur Mavlono
Kalon qoshig‘a. Va Mullo Kalon aning otasining muridi ermish. Aning takmilini anga havola qilibdur.
Bulug‘ haddig‘acha Mullo Kalon ani muhofazat qilib, saboq o‘qubdur. Yigit bo‘lg‘ondin so‘ngra
Ziyoratgohning qadim madrasasida sokin bo‘lub, zohiriy ulum takmilin qilibdur. Va Mavlono ham ul
dastur bila andin xabardor ermish. Muddatdin so‘ngra shahrg‘a kelib, madrasasida sokin bo‘lub, mufrit
taqvo yuzidin sulukka mashg‘ul bo‘lubdur. Zotida zuhd kichik yoshidin mutamakkin ermish, andoqki,
tahsil chog‘ida hech tolibi ilm uyidin sham’ yorutmaydur. Chun inzivosi g‘oyati quvvat va niyati
takmilu tatmimg‘a yetibdur, g‘aybdin abvobu kushod va anvo’i fayzu irshod alarg‘a yetibdur
Ziyoratgohg‘a avd qilib, mavrusi manzilig‘a kirib sokin bo‘lubdur. Soyir avqotda hech kim bila ixtilot
qilmas erdi. Akobir va ashrof, balki zamon podshohlari Shayx ziyoratig‘a borurlar erdi, ammo adabu
ta’zim yuzidin rasm yo‘q erdiki, eshik qoqqaylar, xo‘shada tushub o‘ltururlar erdi. Birav uydin chiqsa,
kirib xabar eltur erdi. Shayx tilamaguncha kishi kirmas erdi. Har kishi suhbatig‘a yetsa erdi,
mahobatidin dalir so‘z ayta olmas erdi. Va haqoyiqu maorifi muassir erdi. Va podshoh va gadog‘a
nasihatu pandi alassaviya erdi. Podshohga bir kun bu nav’ nasihat qilg‘andurki, harne o‘zungga ravo
ko‘rmassan, Tengrining hech bandasig‘a ravo ko‘rma! Bu so‘z muassir tushub, chandin
musulmonlarg‘a naf’ yetib, podshoh bu so‘zni mazkur qilur erdi. Va bu haqir bila ko‘p iltifoti bor erdi.
Ko‘p qatla xayr duosi qilib erdi. Umid ulki mustajob bo‘lmish bo‘lg‘ay. Yoshlari yetmish ikkiga
yetganda Ziyoratgohda dunyodin o‘ttilar. Va Hirot shahrida Shayx Bahouddin Umar q. s. hazirasig‘a
naql qildilar.
659. Mavlono Muhammad Tabodgoniy q. s.
Alar Shayx Zaynuddin Xavofiy q. s. ning kibor xulafosidindur. Zohiriy va botiniy ulumda komil. Qirq
yilg‘a yaqin irshod sajjodasi ustida istiqlol bila mutamakkin erdilar. Hazrat Shayx Tabodgoniy
qaryasig‘a yetganda alar kichik yoshda ermishlar. Shayx suhbatining sheftasi bo‘lubdurlar. Shayx
azimat qilg‘anda tilabdurlarki, xizmatida borg‘anlar. Shayx debdurlarki, holo, saning ish qilur vaqting
emas. Tahsilg‘a amr qilibdurlar. Hirot shahrig‘a kelib, Feruzobod bozorida madrasai Sabzda necha
vaqt zohir ulumi kasbig‘a mashg‘ul bo‘lubdurlar. Ammo doim xayollarida bu toifaning suluki
dag‘dag‘asi bor ekandur. Bir kun hujralarida mutolaag‘a mashg‘ul ekandurlar, janoza saloti uni kelur.
Qo‘porlarki, ul namozg‘a yetgaylar. Tashqari chiqib, ehtiyot qilurlar. Janoza va salot tortqon kishi
ko‘runmas. Taajjub bila hujrag‘a kirib, yana mutolaag‘a mashg‘ul bo‘lurlar. Yana ul un kelur. Yana
chiqarlar va ehtiyot va tafahhus qilurlar va har kishidan so‘rarlaru ne ul janozadin va undin asar bor
ermish va ne hech kishiga andin vuquf. Alar o‘zlariga derlarki, go‘yo bu un [o‘lmasdan burun
o‘linglar]
1
hadisi hukmi ishorat angadurki, o‘lumning tahniyasida bo‘lg‘ay, chun vaqt yetgan erkandur.
Chiqib, Hazrat Shayx xizmatig‘a kelib, jidd bila sulukka ishtig‘ol ko‘rguzurlar va oz fursatda alarg‘a
ko‘p rushd zohir bo‘lur. Shayx der ermishlarki, Mavlono Shamsuddin Muhammad sarig‘ oltun erdi.
Biz ani sikkazada qilduq va har kimga maktube yo ruq’a bitsalar ermish, alarg‘a buyururlar ermish va
istihson qilib der ermishlarki, bizing mofizzamirimizni bitirsen. Mavlonodin manquldurki, bir ramazon
oyida Shayxning masjidining imomi g‘oyib ermish. Alarg‘a havola bo‘lubdurki, tarovihda imomat
qilg‘aylar. Dastur bu emishki, Shayx masjidida tarovihda si pora Qur’onni bir xatm qilur ermishlar.
Alar har kun bir se porani yod tutub, tarovihda imomat qilib, ul ramazon ma’hud dastur bila Qur’on
xatm bo‘lubdur va Shayxdin so‘ngra istehqoqu istiqlol bila murshid alar bo‘ldilar va xosu omning
ruju’i alar xizmatida voqe’ erdi va xonaqohlarida muridlarni arba’in va xilvatqa o‘lturtmoq va alar
takmilig‘a ishtig‘ol ko‘rguzmak alar zamonida alarning xonaqohida o‘q erdi va xotirlari mayli yaxshi
un bila samo’g‘a ko‘p moil erdi va Mavlono sozu xonandalig‘din bot muassir bo‘lib, samo’g‘a
qo‘porlar erdi va behol bo‘lur erdi va majlis huzzorig‘a g‘arib asar qilur erdi. Andoqki, betahammul
bo‘lub erdilar va alarning tasnifoti bor, misli «Asmbulloh sharhi» va «Manozil us-soyirin» va «Qasidai
Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat
Do'stlaringiz bilan baham: |
