|
www.ziyouz.com kutubxonasi
12
divanga tortdi. Musiqa birdan to‘xtadi va qiz ohista chinqirib, Ishoqning pinjiga kirdi. Ishoq uning
lablarini topib, bo‘sa ola boshladi.
U butkul g‘arq bo‘ldi. Erib ketdi. G’oyib bo‘ldi. Endi u yo‘q edi, Jamila ham yo‘q edi. Endi hech kim
qolmagandi bu yorug‘ dunyoda. Shu payt Ishoq qo‘lining qattiq og‘riganidan hushiga keldi.
Sanjananing tirnoqlari uning qo‘lini tirnayotgandi.
— O, bu zabardast qo‘llar! — deya pichirlardi u gijir tishlar orasidan, — Voy, biram kuchli, biram
mushakdorki!..
Sanjananing ko‘zlari deyarli yumuq, u og‘ir-og‘ir va entika-entika nafas olardi.
— Bo‘yning juda baquvvat ekan! — deb g‘o‘ldirardi Jamila kafti bilan Ishoqning bo‘ynini silarkan. —
Naq buqaday! Sen mening buqachamsan!
Shu choqqacha mulohazali va vazmin tabiatli bo‘lib ko‘ringan Shakuntala endi o‘zini Ishoqning
ustiga tashlab, uning ko‘ylagi yoqasini chok qildi va yuzini yigitning ko‘ksiga bosgancha oh urib ingray
boshladi.
Bu jirkanchlikka chidolmagan Ishoq baqirib yubordi va hammayog‘ini o‘rab olgan ayollarni qo‘li
bilan itarib, oyog‘i bilan tepib, ularning iskanja — og‘ushidan ayvonga o‘qday otilib chiqib ketdi.
Xonadagi qizlar xuddi telba bo‘lib qolishganday, jazavaga tushib nuqul chinqirardilar, lekin Ishoq
ularning zoriga quloq solmadi. U ayvon eshigini shaxt tortib ochdi, xuddi mast odamdek gandiraklab
hovliga tushdi, go‘yo orqasidan bir gala bo‘ri quvlayotganday ko‘chaga otilib chiqdi-da, yugurgancha
vodoprovod jo‘mragi oldiga bordi. U jo‘mrakni burab, boshini muzdek zilol suvga tutdi. Boshiga
quyilayotgan suv ter bosgan yuzini yuvib o‘tib, ko‘ylagi yoqasi ostiga kirib borar va cho‘g‘dek qizigan
ko‘ksiga xush yoquvchi sovuqlik purkardi. Ishoq asta-sekin o‘ziga kela boshladi...
— Ey suv! Ey mening bahri dilimni ochuvchi eng pokiza, eng bebaho suv! Sen obirahmatsan! Sen
eng tabarruk obihayotsan! Odamlar bir-birlariga ezgulik tilaganlarida, sening nomingni tilga olishib:
“Suvday serob bo‘ling!” — deya duoi xayr qilurlar. Yo‘q, sen vino emassan, sen tabarruk suvsan, sen
hattoki quturgan vulqonlar taftini ham sovutishga qodirsan. Sening sharofating bilan eng otashin
ehtiroslar kukuni ostidan yangi hayot kurtaklari nish urib chiqa boshlaydi. Ey musaffo suv, sen
tamaddun, sobitlik va zakovatning eng ko‘hna, eng sodiq do‘stisan!
* * *
Nihoyat, Ishoq o‘z uyiga yetib bordi va boshini kaftlari orasiga olgancha, iztirobli o‘yga tolib,
karavotida uzoq vaqt qimir etmay o‘tirdi.
U sirti yupqagina qobiq bilan to‘silgan, tub qa’rida ming milya chuqurlikda otash magma mudom
qaynab jo‘sh urib turgan kurrai zamin haqida o‘ylardi. Olovli magma — har qanday hayotning
kushandasi. Lekin yer yuzi qobig‘i qanchalik yupqa bo‘lmasin, magma otashining otilib chiqishiga yo‘l
qo‘ymaydi; buning samarasi o‘laroq, odamzot ana shu yupqa qatlam ustida ming-ming yillar
davomida o‘z mehnati sharofati ila hayotni davom ettirib kelarkan, tamaddunni ravnaq toptirib,
yerlarni haydab, hosil undirib, kanallar qazib farovonlikka erishdi. Farovonlik shaharlarni obod qildi,
obodonlik elektr quvvatini kashf etdi, elektr quvvati eng nafis shohi matolar to‘qiy boshladi, matolar
hayotga go‘zallik olib kirdi. Lekin, e voh, bu go‘zallikning yupqa qobig‘i ostida qanday maraz, qanday
mudhish kuchlar yashirinib yotibdi! Agar bu laqqa cho‘g‘ lava uyg‘onsa va yer sahniga chiqish uchun
o‘ziga yo‘l topib, dahshatli dag‘dag‘a bilan otilib chiqquday bo‘lsa, ne-ne vayronalar, zilzilalarni yuzaga
keltiradi! Butun-butun qishloqlar yer yuzidan g‘oyib bo‘ladi, ekinzorlar ko‘kka sovurilib, kulga aylanadi,
yirik shaharlardan faqat xarobazorlar qoladi, tamaddun mahv bo‘ladi, hayot tugaydi...
Issiq yer kurrasi haqida bosh qotirarkan, ayni chog‘da odamzot qismati to‘g‘risida ham o‘ylay
boshlaydi, zero odam ham ana shu yer kurrasiga o‘xshaydi, uning vujudida ham ehtiroslar xuddi
otash lava singari alanga oladi. Hayotiy taraqqiyot ming yillar mobaynida insonni bugungi holatiga
olib keldi: uning tiyiqsiz his-tuyg‘ulari, ehtiroslari, madaniyat deb atalmish qobiq ostiga yashiringan.
Illo bu qobiq nihoyatda omonatdir, unda darz ketgan yerlar bor, junbushga kelgan darg‘azab lava ana
shu tirqishlardan otilib chiqishi mumkin. Shunga qaramay, odamzotni hifz qiluvchi qandaydir to‘siq
Musaffo osmon (qissa). Krishan Chandar
Do'stlaringiz bilan baham: |
