Microsoft Word Mineral va petro lat doc

Pnevmatolit jarayoni. Bu jarayon 400 °C dan yuqori haroratda, bosim va uchuvchan birikmalar ishtirokida ro‘y beradi. «Pnevma» – grekcha gaz ma’nosini beradi. Bu jarayonda magmadan ajralgan gazlar yuqoriga yoriqlar bo‘ylab harakat qiladi, natijada soviydi, o‘zaro va yon atrofdagi jinslar bilan reaksiyaga kirishib minerallar hosil bo‘ladi. HCl, H₂S, SO₂, CO₂, CO, H₂, O₂, va boshqalar mineral hosil qiluvchi asosiy gazlar hisoblanadi. Pnevmatolit jarayoni minerallari bo‘lib kassiterit, volframit, gematit, molibdenit kabilar hisoblanadi.

Skarn jarayoni. Bu jarayon «kontakt-metasomatik jarayon» deb ham ataladi va 600–200 °C haroratda ro‘y beradi. «Skarn» so‘zi Shvetsiyaning Skarn tog‘lari nomidan olingan bo‘lib, bu yerda birinchi marta shu jarayon o‘rganilgan. Kontakt deganda magmaning ohaktosh, dolomit kabi karbonatli jinslar bilan hosil qilgan chegara tushuniladi. Metasomatizm («meta» – keyin, «somatoz» – tana) jarayonida magmadan ajralgan issiq eritmalar yon atrofdagi tog‘ jinslari bilan kimyoviy reaksiyaga kirishib, elementlarning o‘rin almashish reaksiyasi ketadi. Natijada yangi skarn minerallari hosil bo‘ladi. Ularga granitlar, vollastonit, epidot, amfibollar guruhi minerallari kiradi.