Microsoft Word maq boburshoh ziyouz com doc

   

rafiq — raqib; 

   

mehr — javr;

 

   

vafo — jafo. 

Oshiqqa jafokor, raqibga lutf-marhamatli ofatijon mahbubaning fe’l-atvori ana shunday zidlov 

usulida bir baytdayoq oydinlashadi. 

Alisher Navoiy badiiy tasvir vositalaridan iyhom san’atining «xossa ma’no» ifodalovchi unsurligini 

qayd etgan edi. Bobur she’riyati baytda bir yoki ikki so‘zni ikki ma’noda qo‘llash san’ati bo‘lgan iy-

homga juda boydir. Chunonchi, uning quyidagi baytida «so‘rorim bor» birikmasi so‘ramoqchiman va 

so‘rmoqchiman ma’nolarida qo‘llangan: 

 

Labing bag‘rimni qon qildi, ko‘zumdin yosh ravon qildi, 

Nega holim yomon qildi, men ondin bir so‘rorim bor.

 

 

Bugina emas, hatto tarjimaihollik xususiyati singdirilgan ushbu ruboiyning to‘rtinchi misrasini 

quyidagidek to‘rt xil talqin qilish mumkinki, Boburning o‘zi qaysi misra ma’nosini nazarda tutgani 

kitobxonga jumboqligicha qoladi: 

 

Hijronda, sabo, yetti falakka ohim, 

Gar ul sori borsang, budurur dilxohim 

Kim, arzi duo niyoz ila qilg‘oysen, 

 

1. Gar so‘rsa men xastani gulrux mohim. 

2. Gar so‘rsa men xastani gulrux Mohim. 

3. Gar so‘rsa men xastani Gulrux mohim. 

4. Gar so‘rsa men xastani Gulrux,  Mohim. 

 

Zero, mumtoz adabiyotning mumtozligi ham so‘z, birikma va misralarning turfa ma’no 

tovlanishlari va ko‘pma’noliligi, o‘quvchini fikr yuritishga rag‘batlantirishi bilan izohlanadi. 

Ma’lumki, Bobur farzandlarining onalari Gulruxbegim va Mohimbegim edilar. Shuning uchun 

ruboiy so‘nggi misrasining qolgan uch mazmunini yuzaga chiqarishga urindik. 

Harfiy badiiy tasvir vositalaridan jozibalisi va murakkabrog‘i istixroj san’atidir. Buni tasavvur etish 

uchun avval oddiy istixrojga Bobur ijodidan misol keltiraylik: 

 

Qadding alifu, qoshing erur yo, 

Desam ne ajab agar seni oy? 

---

Boburshoh: shoir va adib