Microsoft Word mantiqut-tayr ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
158
- Ey jonga jon bag‘ishlovchi latif inson, nima sababdan qonga g‘arqbo‘lding?  
O’g‘lon dedi:  
- Sening oshnoliging tufayli shunday holga tushdim, bevafolik   qilib, shu ahvolga 
solddag. Men gunohsizni terimni shilding, shu vafodor kishining ishimi, ey podshoh?! 
Do‘st o‘z do‘stiga shuni ravo ko‘radimi? Hech bir kofir bunday ishni qilmaydi. Endi 
sendan yuz o‘girdim, qiyomatda sening jazong muqarrar. Atsolat va ajrim kuni kelganda 
Parvardigor sendan mening qasdimni olajak. 
Shoh o‘g‘londan bu javobni eshitgach, ko‘ngli g‘ash bo‘lib, uyqudan uyg‘ondi va 
sapchib o‘rnidan turdi. Qalbida g‘alayon qo‘zg‘oldi, mushkul ustiga mushkuli ortardi. 
Devonalarday o‘zini yo‘qotdi, g‘am daryosiga sho‘ng‘idi, dod solib yig‘lay boshladi. Der 
edi: «Ey samarasiz, sabil qolgan jonu dilim, na jon qoldi qo‘dda, na dil. Bu o‘g‘lon (ruhi) 
meni izlab kelibdir, demak, meni zor-zor qiynab o‘ddirishga kelibdir. Men kabi o‘zini o‘zi 
rasvo qilgan kim bor, kim o‘z qo‘li bilan bunday ishni qilibdir, axir? O’z ma’shuqini 
o‘ldirgan men kabi odam qoniga belansa arziydi. Bir boqsang-chi, ey o‘g‘lon, qaerdasan, 
oshnolikni butkul unutma. Men yomonlik qildim, ammo sen yomonlik qilma, zero bu 
yomonliklarni men o‘zimga qildim. Men seni deb hayron va g‘ambodaman, seni deb 
tuprog‘ing ustida boshimga tuproq sochmoqdaman. Ey mening jonim, seni qaerdan 
izlayin,  hayronu sargardon oshig‘ingga rahm qilgin. Agar men bevafodan jafo ko‘rgan 
bo‘lsang-da, lekin sen vafodorsan, menga jafo qilma. Men bexabar sening qoningni 
to‘kdim, endi sen mening jonim qonini to‘kayapsan. Mast edim, shu bois bu xato sodir 
bo‘ldi, balki qazo hukmi-da men tufayli amalga oshdi. Agar sen mendan oldin to‘satdan 
ketgan bo‘lsang ham, sensiz men dunyoda tirik qolishim gumon. Sensiz bir nafas o‘zimni 
bilmayman, umrim ham oxir bo‘lmoqda, bilsang. Men o‘limdan va tanani tark etishdan 
qo‘rqmayman. Agar jonim abadiy uzr so‘rasa ham bu uzrni so‘rab ado qilolmaydi. Koshki 
birov bo‘g‘zimga tig‘ urib kessaydi. O’shanda balki ko‘nglimdan bu pushaymonlik dardi 
ketarmidi? Xoliqo, jonim bu hasratda kuydi, boshdan-oyog‘im hasrat o‘tida o‘rtandi. Endi 
menda firoqqa toqat qolmadi. Qachongacha jonim yor yodida kuyadi? Ey odil Alloh, 
jonimni olib meni bu darddan xalos et, boshqa majolim qolmadi. 
Shunday hasrat chekaverib, shoh oxir jim bo‘ldi. Jimjitlikda hushidan ketib yiqildi. 
Oxir-oqibat inoyat mujdasi yetib keldi, shikoyatu zorliklardan keyin shukrlar yetib keldi. 
Podshohning dardi haddan oshgan vaqtda, vazir o‘sha yerda edi. U o‘g‘lini yuvintirib, 
ozoda kiyintirib, keyin shahanshohhuzuriga jo‘natdi. Podshohul oyni ko‘rgach, shunday 
holga tushdiki, uni tasvirlab berish qiyin. Shohtuproqqa, o‘g‘lon esa uning oyog‘iga 
yiqildi. Bu ajoyib uchrashuvni hech kim ko‘rmagan edi. Bundan keyin nima desam 
beta’sirdir, aytmaganim yaxshi. Shohhijron dardidan qutulgach, ikkalasi xos ayvonga 
qarab yo‘l oldilar. Bundan keyingi voqealarni birov ko‘rmadi, zero bu yerda ayolga o‘rin 
yo‘q.
1
 Har kim har narsa so‘zlashi mumkin, u esa albatta boshqalarga hikoyat qiladi. 
Go‘yo ko‘zi ko‘r bu holni ko‘rganday, kar quloq eshit-ganday qabilidagi gap. Men 
kimmanki, bu voqeaningsharhini qilsam, agar buni sharh etsam, xatini jon bilan 
bitardim. U yerda bo‘lmay, buni qanday izohlay, undan ko‘ra og‘zimni yumib yurganim 
ma’qul. Agar oldingilardan (salaflardan) ijozat bo‘lsaydi, ular menga sharh etishni 
buyurgan bo‘lardi-lar. Bu zamon ozgina so‘z aytdim, xolos, aslida ish — amalga o‘tayin, 
so‘zni tugatdim, vassalom.