www.ziyouz.com
кутубхонаси
53
so'yiladigan qushxonaga olib boringlar!”
Shundan so'ng bir savatga qo'yning ichak-chavog'ini barcha axlat va najosatlari bilan
birga solib, murid boshiga qo'ydi va mahkam ushlab turishlarini buyurdi. Toki bu
mashaqqat va ranjdan u ko'p qon yutsin. Uni shu taxlitda sallasidan iflos tomchilar
tomayotgan holda Nasaf
bozoridan o'tkazish haqida ko'rsatma berdi.
Uning o'jar nafsini tuzatuvchi ushbu tadbir bir necha kunga cho'zildi. Shundan keyin
uning xirqasida go'zallikdan asar ham qolmay, barcha zeboligi burnidan chiqdi. Bu
mashaqqat uning nafsini halok qilgandan so'ng komil murshid yaxshilab yuvinish
lozimligini buyurdi. Shu tariqa uni bu kasallikdan qutqarib, bu xatardan eson-omon
o'tkardi. Turar joyini vasl ayvoniga hamnishin qilgandan keyin nimaiki istagan bo'lsa,
o'shanga erishdi.
Sen ham nafsingni biror xil ranj chekishga qo'y, buning evaziga xazinani qo'lga
kiritasan. Aks holda o'zingni halok bo'ldim deb hisobla va o'zgaruvchanlik do'zaxida
o'ldim deb sanayver.
XCVI
Yana bir qushning Hudhudga savoli
Savol beruvchi qush shunday dedi:
— Ey qutlug' tabiatli! Nafs menga zolimlik ko'rsatib, cheksiz dushmanlik qiladi.
Nimaiki buyurilgan bo'lsa, u bunga xilof yo’l tutadi, uning nojo'ya ishlarini hech bir
kechirib bo'lmaydi. Agar bu yo'lda nafsim menga dushmanlik qilsa, men bu og'ir yo’lni
qanday qilib bosib o'ta olaman?
XCVII
Hudhudning javobi
Hudhud dedi:
— Ey hirsga berilgan notavon! Nafs zulmi ko'nglingni jarohatlabdi. Tunu kun nafsning
mahkumi bo'lib, o'zingni shu bema'ni hangoma bilan ovutasan. Nafs neki amr etgan
bo'lsa, unga bo'ysungansan. U sendan baland kelib, sen unga mag'lub bo’lgansan. U
buyurmasdan turib, biror marta o'zingcha nafas olmagansan. U nima havas etgan
bo’lsa,sen o'shani bajarib kelgansan. Umringni uning farmoniga sarf etgansan. U qayerni
orzu qilgan bo'lsa, uning orqasidan ergashgansan. Nafs seni xuddi eshak kabi no'xtalab,
orqangga minib olgan. U seni qayoqqa yetaklasa, o'sha yoqqa ketasan, "yur" desa
yurasan, "to'xta" desa to'xtaysan. Agar sen yosh bolalik chog'ingda uning asiri bo'lib,
behuda o'yin-kulgi bilan g'aflatga cho'mgan bo’lsang, yigitlik chog'ingda ham undan
ayrilmading, bir lahza o'z holingga boqib, o'ylab ko'rmading. Mana endi qarilikka qadam
qo'yding, ammo o'z odatingni tashlamay, fisqu fujur va isyon qilish bilan shug'ullanasan.
Butun umring ana shu g'aflat va itoatsizlikda o'tdi. Endi yuz ming armon bilan o'lish
mahaling yetdi. Umring o'tib ketsa hamki, Alloh amrini sira yod etmading, adashish va
yomonlikdan boshqa yo’lni tutmading! Butun olamni qidirsa sen kabi umrini behuda
o'tkazgan g'alati bir zot topilmasa kerak! Tiriklik chog'ingda bu xil g'aflatga botding,
o'lganingdan keyin, ko'r, qanday holatga tushar ekansan.
XCVIII
Hikoyat
Bir zolim podshoh bo'lib, u doimo mast-alast yurar, nihoyatda behayo, bosqinchi va
Lisonut-tayr. Alisher Navoiy
Do'stlaringiz bilan baham: |