Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

 
CLXVIII 
Hikoyat 
 
Majnunni dashtda bir kishi uchratib qoldi. U o'zi bilan o'zi so'zlashmoqda edi. U kishi 
Majnundan so'radi: 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy 
 
 
www.ziyouz.com
 
кутубхонаси
 
94
— Sen kim bilan so'zlashmoqdasan? 
— Ey baxtli odam, men Layli bilan so'zlashmoqdaman,— deb javob berdi Majnun. 
— Axir u sendan juda uzoqda-ku! 
—  Ey g'ofil, u mening jonimdan o'rin olgan! Uni yodga olish jonimga oziq bag'ishlasa, 
yo'l yiroqligi uchun uni unuta olamanmi? 
Kimki ishqda kamolot kasb etsa, uning vujudida ma'shuq yodi mujassamlashgan 
bo'Iadi. Agar siz ham ishq borasida lof urmoqchi bo'lsaiigiz, undan sizga dard kelsa ham 
shodlik o'rnida qabul eting! 
 
CLXIX 
Qushlarning oliy fanoga erishib, baqo vasliga yetgani 
 
Bu musofirlar ko'pgina dengiz va quruqliklarni bosib o'tib, ko'zlagan manzilga yetib 
kelgan edilar. Ular tunu kun yo'l yurishdan sira hormasdan oldilariga har qanday balo 
kelsa ham yuz qaytarmasdan o'z istaklariga erishganlarida, bu mag'lub to'daga jamolni 
ko'rishga to'sqinlik qiladigan parda tutildi. U qushlarga o'z ulug'vorligini ko'rsatib, 
qarshilik ko'rsatsa ham, benavo qushlar o'z fikrlaridan qaytmadilar. Garchi ulardan 
ba'zilari ko'ngilsizlik ko'rsatgan bo'lsalar-da, Hudhud to'g'ri yo'lga boshlovchi so'zlari 
bilan ularning tushkunlik va ko'ngilsizlikka tushishiga yo'l qo'ymay, bu borada ancha 
va'zlar aytdi. Hudhud aytgan so'zlardan ularga jon kirib, mushkil ishlari yanada 
osonlashdi. Chunki ularga sodiqlik va ixlos qo'yish yor bo'ldi, yorni istashda esa bu ikki 
holatning foydasi ko'pdir. Garchi ular ulug'lik oldida tuban, xor bo'lgan bo'lsalar-da, 
Hudhud ularni g'am yemaslikka chorlab, ko'pgina dalillar keltirdi. Ularda mardonalik 
mavjud bo'lib, komil yo'lboshchisi ham oqil va dono edi. 
Shunday qilib, bu sodiqlik va ixloslikdagi ikkinchi fanoga' erishish yorni ularga oshno 
qildi. Vasl bog'idan marhamat ko'rsatish shabadasi esib yoki Masihnifjg pokiza nafasi 
kelib, ular oldida niqob bo'lib turgan barcha pardalarni birma-bir olib tashladi. Nur va 
zulmatdan iborat bo'lgan hamma pardalar bartaraf qilindi. Vasl bog'ida shodlik va 
maqsad guli ochilib, uning muattar bo'yidan ko'ngullar yayradi. Qushlarning dillaridagi 
shikastalik yo'qolib, vasl ichra bu xil maqsad va shodlikka erishdilar. 
Bu gulshanda har bir gul go'yo bir ko'zgu kabi edi. Qushlar qayoqqa qarasalar, o'zlari 
namoyon bo'lar edilar. Bu yerda bulardan boshqa yana nur va sollik, oshkora va yashirin 
narsalarning hammasi bor edi. Bu go'yo kishilarning ko'zguga qaragani yoki tiniq, pokiza 
suvga boqqani kabi edi. Hamma narsa boshdan-oyoq ko'zga tashlanib, ko'zgu yoki 
suvning kishi aksini ko'rsatganiga o'xshar edi. 
Bu o'ttizta qushning shuncha ko'p mashaqqat va ranj chekib, bu yerga yetib 
kelganlaridan maqsad ularga Simurg' o'z yuzini ko'rsatib, bu fanolardan ana shunday 
baqoga erishmoq edi. Ammo ular qayoqqa qarasalar o'zlarini ko'rdilar.  
Alloh-Alloh! Bu qanday ajoyib so'zki, Simurg'ni orzu qilgan o'ttizta qush o'zlarini o'sha 
Simurg' sifatida ko'rdilar! 
Bunda xuddi sadaf gavharga aylangani kabi “man araf”
 
siri zohir bo'ldi. 
Ey ko'ngil! Bu nozik ma'noli so'zlar qushlar tilidir, balki ramzu imo mulkidan xabardor 
bo'lgan kishilar tilidir. Garchi bu so'zlarni tushunish qiyin bo'lib, muammoli bo'lsa-da, u 
riyozat chekish bilan ravshanlashadi. Chunki riyozat insondagi hayvoniy sifatlarni yo'q 
qiladi. Kishi shu xilda o'z nafsoniyatini inkor eta olsa, unda ruhiy poklikdan boshqa hech 
narsa qolrnaydi. Sen bu ma'niga xiloflik qilma! 
Inson zotida shunday sharaf mujassam etilganki, agar u o'zidagi yomon axloqni 
bartaraf etib, fir'avnlikka taqlid etmasa, unda Musoga o'xshash eng yaxshi suatlardan 
o'zga sifat qolrnaydi. Yoki sharaf ganjiga egalik qilib, o'zidagi Abu Jahllik xislatini 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy