Microsoft Word Курылыс машиналары лекция материаллары doc

Гидро механизация үскенелери
. 
Гидромеханизация деп топырақты суўдың ағысы ямаса ағыс күши жәрдеминде 
қазып алыў, транспортировкалаў өндирисине түсиниледи.
Суўлы механикалық араласпаның ағыс күши жәрдеминде алыныўын пульпа 
ямаса гидромасса деп айтылады. 
1м
3
топырақтың транспортировкалаўға кететуғын суў (санын) көлемин суўдың 
салыстырмалы шығыны деп атайды. 
Топырақ пенен пульпаның толтырылыўы (тойындырылыўы) дәрежеси 
консистенция делинеди. 
Гидромеханизация еки тийкарғы усылда иске асырылады: суўдың күши менен 
топырақты түсириў ҳәм суўы менен топырақты сорып алыў. 
Гидромеханизация жәрдеминде топырақты қазып алыўдын артықмашылығы: 
үскенелердиң салмағы аўыр емес ҳәм әпиўайы, жоқары өнимдарлыққа ийе, 
топырақ қатламының жоқары сапада болыўы ҳ.т.б. Кемшилиги: барлық түрдеги 
топырақларға қолланыўға болмайды, белгили дәрежедеги суўды ҳәм энергияны 
талап етиўи ҳ.т.б. 
Землесос үскенеси суў сақлағышлардың түбинен топырақты сорып алыўға 
хызмет етеди ҳәм оны таңлаў орнына шекем пульпа бойлап араластырады. Бул 
үскенелер каналларды тереңлестиўде тазалаўға, қурылыс материалларын алыўда 
жәнеде дамба ҳәм плотиналарды пайда етиўде қолланылады.
Землесос үскенеси орайдан қашыўшы насос 7 (1-сүўрет) арқалы суў ағысын 
пайда етеди ҳәм ол суў сағлағыштың ултанындағы топырақты майдалайды. 
Топырақ қабыл етиўши 9 арқалы араласпа сорыўшы трубапроводқа 8 бериледи. 
Насос корпусы толтырылып ҳәм жумысшы дөңгелек транспортировкалаўшы 
трубопроводларға 5 ҳәм 4 шығарып бериледи ҳәм ол жерден тақлаў орнына 
жеткериледи. Транспортировкалаўшы трубапровод 4 араласпа аўырлығын қарай 
понтанлар 3 үстине жатқызылады. Орайдан қашыўшы насос ҳәрекетти 
электродвигательден 6 алады. 
Землесос үскенелери қурғақ жерлерде жүриўши ҳәм қалқымалы болып 
бөлинеди. 

---

20
Қурғақ жерлерде жүриўши землеслслар бар орнында турып ислеўши ҳәм 
қозғалмалы болады. 
Көпшилик гидромеллоратив жумысларда канал, дәрья ултанларын қазыўда 
земенарядлар пайдаланылады.