Microsoft Word kuk turklari asiri ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
77
Nimagayam Kul-Teginning janozasiga kelganlarni atrofida to‘plashga qaror berdi? 
Demak, ularni o‘zining janozasida qatnashishi uchun tutib turgan ekan-da. Ulardan nima 
kutgan edi - aqlu-zakovat kitobinimi va yo insoniyliknimi? O'zlari qilgan ishga mos 
kelmaydigan so‘zlarinimi? Butun umr bilgani, so‘zi bilan emas, faqat qilich kuchi bilan 
o‘ziga bo‘ysundirgani nokomil inson zotidan nima kutgan edi? Nima sababdan o‘zini o‘zi 
sotdi, nechun sarob ortidan ergashdi? 
Mana endi ekkan hosilini o‘ryapti: tarafdorlari uni yo‘ldan ozdirdi, dushmanlari yanada 
kuchliroq bo‘lib ketdi, mamlakat esa qum, balki mayda-mayda tuproq zarrachalariga 
aylandi. Hatto o‘z oilasi barbod bo‘ldi: Pobeka ko‘chmanchi aravasini bir tomonga 
tortadi, Kul-Teginnning xotini o‘zini boshqa tomonga tashlaydi, o‘g‘li Yo‘lluk osmonlarda 
uchib yuradi va Dono Tongyuquq ularning barchasini bir joyga yig‘olmay halak... Bilga-
Hoqonning o‘zi nima istagandi? Biladimi o‘zi? Bu dunyoda askarlarining bevafoligiyu 
sargardon odamlarining zaharlab qo‘yishlarini bilarmi edi? Aqldan ozib bo‘lganingda 
dunyoning aqlu zakovati nimaga kerak endi? O'layotganingdagi kuch-qudratingdan ne 
foyda? Ne... 
108
Ikki safar ham orqamda turgan odamlardan yuzimni o‘girgancha, ko‘nglim behuzur 
bo‘lib qayt qildim. Mo‘g‘ulsitonda Oyun (yo‘lboshichimizning ismi shunday edi) menga 
yordamga keldi, yuzim va og‘zimni muzdek, ta'msiz qor bilan yuvib olganimdan keyin, u 
ichirgan achchiq hind choyini obihayot kabi his qildim. Mo‘g‘ul ayollari boshqa barcha 
ko‘chmanchi ayollar singari ruhan juda kuchli bo‘lishadi, ular erkaklar bilan bab-baravar, 
balki ulardan ham kuchli va aqlliroqdirlar. Balki bunga ularning tillarida «jenskiy 
rod»ning yo‘qligi sababdir. Oyun ham ana shunaqalar xilidan edi: kamgap va hayajonga 
tez berilmaydigan, lekin dilkash va ishonchli. Buning ustiga u judayam go‘zal ayol edi, 
lekin umrimda birinchi marta ayolga nisbatan shahvat tuymadim. Hayotimda ilk bor 
yaqinlikka o‘xshash bir hisni angladimki, u shahvoniy hirsdan ko‘ra shirinroq edi. 
Mahalliy cho‘ponlar va taklif etilgan mutaxassislarga hamma narsa tarjima qilib 
bo‘lingach, Oyun endi biror joyga bora olishimizni aytdi. U qolganlarga mening doktorga 
uchrashim kerakligini tushuntirdi va biz «Jip» ga o‘tirgancha sahroga qarab ketdik.
U meni O'rxun yozuvlarini ko‘rishga olib keldi. Garchi bu vaqtga kelib ular to‘g‘risida 
deyarli hamma narsadan xabardor bo‘lsam-da, lekin bu oddiy va kattakon toshlarning 
qanday qilib sahrodan osmonga otilib chiqqanini hech tasavvurga sig‘dira olmasdim. Qor 
ularning tusini o‘zgartirolmadi, shamol necha asrlar avval o‘yib yozilgan harflarini uchirib 
ketolmadi, hatto odamlar o‘z ehtiyojlari uchun ularni sudrab ketishga botinishgani yo‘q. 
Men bir toshga tekkan edim, barmoqlarimni tok urdi. Bu nima edi? Ob-havoning 
sovuqligimi yo yurak og‘rig‘imning issiqligi? Bilmadim, lekin Oyun yengchamdan tortib, 
barmog‘ini lablariga bosdi...