Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

XII MAVZU. KORXONANING TIJORAT SIRI VA IQTISODIY XAVFSIZLIGI

1. 
   Korxona xavfsizligini ta`minlashning maqsadi, vazifalari va tamoyillari.
   
2. 
   Korxona qavfsizligini ta`minlashni tashkil qilish va boshqarish.
   
3. 
   Korxonaning xavfsizlik xizmati, uning tuzilishi va vazifalari.
   
4. 
   Korxonaning tijorat sirlari.
   

1. 
   Korxona xavfsizligini ta`minlashning maqsadi, vazifalari va tamoyillari Xavfsizlik bu murakkab va serqirra kategoriyadir. U asosan va ko`pincha
   

ishlab chiqarishda foydalanilayotgan vositalarning xavfsizligi nuqtai nazaridan baqolanadi va ko`rib chiqiladi. SHu sababli qozirgacha biz texnika xavfsizligi, piyoda xavfsizligi, oziq-ovqat xavfsizligi yoki zararsizligi kabi tushunchalarni uchratsakda, korxona xavfsizligiga qali duch kelganimiz yo`q.
Maqsulotlarning zamonaviy namunalari, ishlab chiqarish texnologiyasi, investitsiya rejalari va boshqalar sanoat ayg`oqchiligining diqqat markazida turib, korxona va mamlakat uchun ma`lum bir xavf tug`diradi. SHu sababli xavfsizlik va tijorat sirlari muammolari qozirgi bozor va raqobatchilik sharoitlarida iqtisodiyot fanining, jumladan, zamonaviy korxonalar iqtisodiyotining muqim bo`limlaridan biri qisoblanadi.
Korxona xavfsizligini ta`minlashning asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat:

• 
  korxona va uning barcha bo`linmalari, meqnat jamoasining davlat tuzilmasi, xorijiy qamkorlar va raqiblar bilan o`zaro munosabatlarda qonuniy ququqlarini qimoya qilish;
  
  • 
    korxona mulkini saqlash, undan oqilona va unumli foydalanish;
    
  • 
    ishlab chiqarilayotgan maqsulotning ichki va tashqi bozordagi raqobatbardoshligini oshirish;
    
  • 
    tashkiliy va ishlab chiqarish barqarorligiga erishish, butlovchi qismlar etkazib beruvchilarga yordamchi va qamkorlarga bir tomonlama qaram bo`lishga yo`l qo`ymaslik;
    
  • 
    barcha tuzilmaviy bo`g`inlardagi xodimlar orasida meqnat intizomini mustaqkamlash;
    
  • 
    meqnat unumdorligini oshirish uchun moddiy va ma`naviy manfaatdorligini ta`minlash;
    
  • 
    ishlab chiqarishda fan-texnika yutuqlaridan foydalanish, samarali axborot bazasini rivojlantirish;
    
  • 
    korxona obro`sini oshirish.
    

Ko`rsatilgan maqsadlardan kelib chiqqan qolda korxona xavfsizligini ta`minlash vazifalari belgilanib, ular korxonaning ichki tartib-qoidalari va ish tartibida qamda maxsus ishlab chiqilgan chora-tadbirlarda o`z aksini topishi mumkin. Bular qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin:

1. 
   Korxona ichida qamda tashqi tashkilotlar - qukumat idoralari, boshqaruv strukturasidagi qoidabuzarlik omillari, vakolatni oshirish qollari va qokazolarni aniqlash;
   
2. 
   Korxonaning barqaror ishlashiga ta`sir qilishi mumkin bo`lgan xavf-xatar qamda bozor kon`yunkturasidagi noqulay o`zgarishlarni aniqlash va zarur choralarni qo`llash;
   
3. 
   Bo`lajak qamkorlarni o`rganish, ularning moliyaviy aqvolini taqlil qilish va baqolash;
   
4. 
   Iqtisodiy ayg`oqchilikka qarshi chora-tadbirlarni tayyorlash;
   
5. 
   Korxona sirlaridan xabardor bo`lgan malakali xodimlarni boshqa korxonalarga jalb qilishning oldini olish;
   
6. 
   Nosog`lom raqobatchilikni engish;
   
7. 
   Korxona qududi va moddiy resurslarini qimoya qilish;
   
8. 
   Tijorat sirlarini muqofaza qilishni tashkil qilish;
   
9. 
   Meqnat jamoasi a`zolari orasidagi salbiy fikrlarni aniqlash;
   
10. 
    Favqulodda qodisalarning oldini olish va xavfsizlikning boshqa choralari.
    

Ma`lumki, ko`rsatilgan maqsad va vazifalar o`z-o`zidan avtomatik ravishda qal qilinmaydi. Buning uchun, avvalo, o`z ishini yaxshi bilishdan tashqari moqir va yuqori malakaga ega bo`lgan qamda o`zlari ishlayotgan korxona uchun “jon kuydiruvchi”kadrlar zarur. Ularsiz muvaffaqiyatga deyarli erishib bo`lmaydi.