Microsoft Word kiprikda qolgan tong ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
16
— Кўйинг, миннатли иш қурсин. Дадам ўлгандан кейин бундан буёқ ўз кунимни ўзим 
кўраман, деб аҳд қилиб қўйганман. 
— Ундай дема, жигар ахир, мен айтаман, сенга Тошкентда кийиб юришинг учун бош-оёқ 
кийим тикиб беради. 
— Бу гапни унга айтишнинг фойдаси йўқ. Медалимни бувим дадам раҳматлининг орден-
медаллари билан сандикда сақларди. Ноинсоф акам бувимни алдаб, медалимни олиб, хотинига 
тиш ясатиб берипти. Қилдим тўполонни, қилдим тўполонни. Бу медал қийналиб ишлаб, 
қийналиб ўқиган пайтларимдан хотира бўлиб турсин, дегандим. Сиз, аканг сенга Тошкентда 
кийишингга бош-оёқ кийим тикиб беради, деяпсиз. Агар акам бировга текинга бирта тугма 
қадаб берса, ўша куни жони чиқиб кетади. Бувим келин бўлиб тушганда, катта ачам «юз очди» 
куни «кўрмана»га тилла тўғноғич берган экан. Шуни сандикдан олиб менга берди. 
— Хафа бўлма, болам, бу сапсем тилла. Янгачангнинг қопламасига жез аралашган, — деб 
мени юпатмоқ-чи бўлди. 
Тўғноғични бир пас томоша қилиб, кейин уни бувим-га қайтиб бердим. Бу тўғноғич бувимга 
қайнонасидан эсдалик. Қандоқ қилиб уни сира унутилмас бахтиёр кунини эслатадиган, эллик 
беш йиллик хотирасидан маҳрум қиламан. 
Бу ишимдан бувим бечора андак кўз ёши қилиб олди. Марғилонда зўр тиш техниги бор, деб 
эшитган эдим. Ўшанга уч кун қатнаб росмона тиллодан қоплама қўйдириб келдим. 
Унинг ҳикоясини берилиб эшитган «Райком бова»: 
— Медали бўлмаса ҳамма имтиҳонлардан ўтиши керак бўлади-ку, — деди афсусланиб. 
— Медални обориш шарт эмас. Ҳужжати бўлса бас. Медал эсдалик учун уйда сақлашга 
берилган, — деб тушунтирди Умарали. 
— Беш йилдан бери топган пулларимнинг ярмидан кўпини кассага қўярдим. Пул устига пул 
туғиб ётибди. Бирта апачам сартарошга шогирд тушиб юрган тожик бала билан Душанбега 
қочиб кеткан. Бирта янгачам болалар боқчасида мураббий. Яна бирта янгачам яқинда 
«Жижилаган». Яъний бўшанган. Ҳозир эшикда жижи боқиб ўтирипти. Бувим парранда 
фермасида ишлаб ойлик ўрнига тухум билан пати юлинган товуқ олади. Лозимадаларини 
шунақа қилиб эплаб юрипти. Райком бова, агар бувим ўқиш қочиб кетмайди, аввал уни эрга 
бераман, деса, айтиб қўйинг, апамга ўхшаб қочаман-кетаман. 
Эрматов: «Бу қиз «6ало»га ўхшайди. Тегирмонга тушса бутун чиқадиганлардан экан. 
Болалигиданоқ мустақил яшашга, биравга қарам бўлмасликка ўрганган. Бунақалар интилган 
ниятига етмагунча тинчимайди, деб», қатъий ишонди. 
Ғупра бир дунё кувонч билан жойига бориб ўтирди. Аммо «Оқсоқол» яна эски гапни 
бошлади. 
— Олдингдан оққан сувнинг қадри йўқ, деб шуни айтадилар-да. Ойбегу Ғафур 
Ғуломларнинг биттаси Аб-дулла Қаҳҳор ака ўзимизга ҳамқишлоқ. У кишининг ҳамма 
китобларини мазза қилиб ўқиганман. Ғупра қизнинг гапида пича жон бор. Ҳамқишлоғимизнинг 
китобларини ўқиган одамнинг яшагиси келаверади. Бир куни келиб мен ҳам ўламан-ку, деган 
ўй калласига келмайди. «Мингбиржон» деган асарини ўқиганмисиз? Ўқимаган бўлсанглар 
албатта топиб ўқинглар. 
Ана ўлади, мана ўлади деб кутишаётган бемор эшикдан олиб кирилган ўз тобутини 
деразадан кўрган, айвонда унинг жони узилишини кутаётган ғассолнинг овозини ҳам эшитган. 
У ўлимга тик боқиб у билан олишиб ётибди. Ёзувчи уни тирилтириб юборади. Ҳикоя охирида 
ўлимни енгган Мастура Алиевани от устида қарсиллатиб олма тишлаётган пайтини 
тасвирлайди. 
«Севгим севгилим»нинг ҳам ҳар бир сўзини синчиклаб ўқиш керак. Ёзувчи сўз тагига сўз 
яширади. Ўша сўзни топиб ўқиш керак. Ойпопук нега ўзини нобуд қилди? У бошига қора кун 
тушиб, ўзини қўярга жой тополмай, энг яқинларининг мададга муҳтож бўлган бир пайтда, 
ягона яқин кишисидан эшитган бир оғиз ҳиссиз, бепарво сўз уни ўлдирди. Эй оғзи очиқ тилла 

---

Киприкда қолган тонг (қисса). Саид Аҳмад