Microsoft Word kiprikda qolgan tong ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
50
Умидага, дадасига ўхшар экан, деган сўз ёқарди. Шу гапни айтган қизга қараб жилмайиб 
қўйди. 
Бир қиз улар олдига келди. Бу бизга таниш Ғупра. Ҳозир эса «Севгим-севгилим» тўғрисида 
диплом иши ёзаётган Ғапура Санақулова эди. 
Энди уни таниб бўлмасди. Шаҳар ҳаёти бошқача қилиб юборган. Қирда буғдой ўриб 
юрганда қорайиб, сополга ўхшаб қалинлашиб кетган юзи, пиёздек қават-қават лаблари асли 
ҳолига қайтган. Бўғилиб чиқадиган овози ҳам майинлашган. Бунақа бачканалик намунали 
студентга ярашмайди деб тилла тишини олдириб қўйган. Оғир меҳнат ҳамда шафқатсиз 
муносабатлар қолдирган изларни пойтахт ҳаёти ювиб ташлаган эди. 
Қаранг-а, у жуда чиройли қиз экан. Ўтдек чақнаб турган кўзлари, қорамағиз юзлари 
йигитларнинг эсини оғдирарди. 
Онаси хотинларнинг чирманда чалиб «Ёр-ёр, ёрона»лар айтиб, йигитлар карнай-сурнайлар, 
қийқириқлар остида Санақул полвонга узатилган эди. Улар қовушган куннинг эртаси «юз 
очди»да қайнотаси «бахтли бўлинг, ували-жували бўлинг» деб совға қилган тилла тўғноғични 
онаси энг ноёб эсдалик деб сақларди. Ҳар гал қўлига олиб қараганда ўша унутилмас тонг 
худди кўзни қамаш-тирадиган нур орасида кўрингандек бўларди. 
Ғупра онаси ўлганда Ёзёвонга елдек учиб борди. Барча маросимларни тоғаси билан кам-
кўстсиз ўтқазди. Акаси Алиқул портной сарф-харажатларга аралашмай «без» бўлиб тураверди. 
Онаси ер-кўкка ишонмайдиган ўша тўғноғични жаноза куни келин аясининг ёқасида кўриб 
Ғупра ич-ичидан йиғлаган эди. 
Акаси Алиқул портной, онасининг хай-хайлашига қарамай унинг қийналиб ишлаб, қийналиб 
ўқиган пайтларининг ёдгори «Олтин медалини» сандиқдан опчиқиб кетиб хотинига қоплама 
тиш қўйдириб берганда Ғупра вужуд-вужудини муз қоплаб, телбага ўхшаб қолганди. 
Энди уни Ёзёвонга боғлаб турган ҳамма иплар узилиб бўлган эди. 
У Ёзёвонга ким учун боради? Хасис акасини, онасидан қолган ягона ёдгор тўғноғични аза 
куни тақиб юрган юзсиз Ялпиза янгасини соғиниб борадими? 
Акасининг «Ўзимнинг ялпиздеккинам», деб эркалашларини қўмсаб борадими? 
Тоғаси Тошкентга келганда «опагинамдан ёдгорим» деб, ўзи ўстирган ниҳоятда ҳиди ўткир 
хандалаклар, «шакарпалак» қовунлар, қоғоз қутида «ингичка бел» узумлар, ёғли патирлар 
олиб келади. 
Мусофир юртда пулсиз юрма жиян, деб сумкасига сиққанча пул тиқиштиради. 
Ғапура Санақулова қўли очиқ қиз эди. У тоғаси келиб кетган куни диплом ёзаётган 
қизларга, ўғил болаларга дастурхон тузаб «базми жамшид» қилиб берарди. Унинг дугоналари, 
ўртоқлари хам «Тоғамиз қачон келаркинлар» деб йўл пойлайдиган бўлиб қолгандилар. 
Дипломант Ғапура Санақулова университет газетасида ўқишга халақит бермайдиган кечки 
пайтларда муҳаррир ёрдамчиси бўлиб ишларди. Стипендия ҳамда газетадан оладиган 
тузуккина маоши ичмайдиган, чекмайдиган 6у қизга бемалол етиб ортарди. Кўпинча у 
дугоналарини кафега опкириб яйратарди. 
Тоға Сурхондарёнинг қайсидир қишлоғида томорқасига бозоргир хандалаклар, чилги қовун-
тарвузлар экиб яхшигина даромад олади. «Далнобойшик» шоферларга, самолёти кўпинча 
юксиз қайтадиган учувчиларга кўтарасига сотади. 
У янтоққа тарвуз пайванд қилиш сирини мукаммал эгаллаган миришкор деҳқон. Ҳеч қандай 
сарф-харажатсиз, ўзидан-ўзи хосил туғадиган бу беминнат янтоқ-тарвуздан мўмайгина 
даромад олади. Сибир томонларда ичи анор донасидек қип-қизил, пирожнийнинг кремига 
ўхшаш ажаб ғалати таъмли 6у тарвузларга «Райский арбуз» деб ном қўйиб олганлар. 
* * * 
Ичкаридан билагига «навбатчи» деб ёзилган боғич таққан киши чиқиб, соат ўн иккида 

---

Киприкда қолган тонг (қисса). Саид Аҳмад