Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

ming yillikda Nil atrofidagi cho‘llarda tarqoq holda yashagan 
qabilalar terib-termaglash, ovchilik, keyinroq esa, baliq ovlash bilan 
shug‘ullanishgan. Qadimgi som xalqlariga mansub ushbu qabila, 
barbar va kushitlarning o‘zaro aralashib ketishi tufayli miloddan 
avvalgi IV ming yillikda Misr xalqi paydo bo‘lgan. Aholi nufuzining 
ortishi chorvachilik va dehqonchilikka o‘tishni tezlashtirgan, bu esa 
hududiy jamoalarning paydo bo‘lishiga olib kelgan. 
Dehqonchilik qilish uchun, tabiiyki, kanal, to‘g‘on qurish lozim 
bo‘lgan, shu maqsadda o‘zaro urushlarda asir tushgan qullar 
mehnatidan foydalanilgan. Natijada, jamoada ijtimoiy tabaqalanish 
ro‘y berib, urug‘ zodagonlari ajralib chiqqan, qabila sardorlari esa, 
mahalliy podshohlarga aylangan. Shu tariqa bir qancha mayda 
quldorlik davlatlari vujudga kelgan. Keyinchalik ular o‘rtasidagi 
kurash natijasida shimolda Quyi Misr, janubda Yuqori Misr 
podsholiklari barpo bo‘lgan. Miloddan avvalgi taxminan  III ming 
yillikda ikkala podsholik birlashib, yagona davlat barpo bo‘lgan. 
Eng qadimgi Misr yozuvlari, qadimgi Podsholik yilnomasi, Misr 
fir'avnlarining so‘nggi davrga oid shajarasi va Manefon tuzgan 
podsholar ro‘yxati hamda birinchi va ikkinchi suloladagi Misr davlati 
haqiqatdan ham tarixda bo‘lganligini Negad va Abidodan qazib 
olingan, ulkan podsho maqbaralaridan topilgan yodgorliklar ham bir 
qadar tasdiqlaydi. Amelino - de Morgan va Flindres Petrilar bu yerdan 
ko‘p va turli-tuman qazilma buyumlari hamda oldingi ikki sulola 
fir'avnlarining nomlari yozilgan eng qadimgi iyeroglif yozuvlarini 
topdilar
1
. Suloladan avvalgi davr yodgorliklari, shuningdek, dastlabki 
ikki sulolaga oid buyumlar va yozuvlar miloddan avvalgi IV ming 
yillikning oxirlarida deltada va Nil vodiysida eng qadimgi sinfiy 
jamiyat paydo bo‘lganligi haqida umumiy tasavvur hosil qilish 
imkonini beradi. 
                                                 
1
 The only complete translation: Al-Idrīsī, Livre de la récréation de l’homme 
désireux de connaītre les pays,  
trad. complète par Pierre Amédée Jaubert, 2 vols., Paris 1836-1840; new rev. 
edition: La première géogra- 
phie de l’Occident, par Henri Bresc et Annliese Nef, Paris 1999. 

---

 
 
64
Misr aholisi bu davrda alohida kichik-kichik jamoalarga bo‘linib 
yashar, jamoalar boshida jamoa kengashi va oqsoqollar turardi. 
Dehqonchilik, mavjud tabiiy Sharoitga ko‘ra, sug‘orib ekin ekish 
shakliga kirib borgan. Har yili Nil daryosining toshishi aholidan 
toshqin suvlarining bir joyda to‘planmay, butun mamlakatga bir 
tekisda yoyilishini ta'minlash yuzasidan bir qancha choralar ko‘rishni 
talab qilgan. Sun'iy sug‘orish ishlari Mesopotamiyaning janubiy qismi 
uchun qay darajada zarur bo‘lsa, Misrga ham shunday muhim bo‘lgan. 
Shuning uchun irrigatsiya shahobchalarini barpo qilish, ularni asrash 
va kengaytirib borish vazifasini eng qadimgi davrlardayoq, dastlab 
jamoalar, keyin esa, davlat hokimiyati bajarib kelgan. Eng qadimgi 
dehqonchilik jamoalari hayoti uchun zarur sun'iy sug‘orish ishlarining 
bu kabi katta ahamiyati iyeroglif shakllar bilan yozilgan ”viloyat”,