Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

asrning II yarmida barcha Yaqin Sharq davlatlarini zabt etgan 
qudratli Eron shohi Doro I miloddan avvalgi VI asrning oxirlarida 
o‘z qudratining cho‘qqisiga erishdi. Bu hukmdor davrida ulkan 
davlatni idora qilish tizimi tashkil etilib, qo‘shinlar harakatlanadigan 
strategik va savdo yo‘llari takomillashtirilgan, qaram qilingan qabila 
va xalqlardan olingan xirojlar Eron poytaxtiga keltirilgan. Forslar 
hukmronligi ostidagi viloyatlardan doimiy suratda katta xiroj 
undirilishi natijasida mazkur viloyatlar asta-sekin inqirozga yuz 
tutgan. Shu sababli, Eron davlati yangi hududlarni egallashga 
kirishgan. Yangi yerlarni istilo qilish va Eron davlatini kengaytirish 
siyosati butun davlatning ijtimoiy-iqtisodiy va tabiiy natijasi bo‘lgan. 
Miloddan avvalgi VI asrdayoq forslar Kichik Osiyoning Egey dengizi 
bo‘yidagi boy yunon polislarini zabt etib, so‘ng Kichik Osiyoning 
ayrim orollari va Egey dengizining shimolidagi yunon koloniyalarini 
bo‘ysundirganlar. Bu istilolar jarayonida forslar Marmar va Qora 
dengizlarning Yevropa qirg‘oqlarida yashovchi frakiyaliklar va 
skiflarning jangari qabilalariga qarshi kurashganlar.  
Doro I Eron davlatiga xos istilochilik siyosatini davom ettirib, Kichik 
Osiyo yunonlarining boy shaharlari ustidan hukmronligini 
mustahkamlash maqsadida miloddan avvalgi 513 yilda Frakiya orqali 
Shimoliy Qora dengizning shimoliy qismiga - skiflarga qarshi yurish 
boshlagan. Turli qabilalardan iborat Doro I qo‘shini tarkibida Kichik 

---

 
 
300
Osiyo yunonlarining harbiy bo‘linmalari hamda Gellespont va Qora 
dengizning Yevropa qirg‘og‘idagi forslarga qaram bo‘lgan yunon 
shaharlari aholisidan tuzilgan otryadlar ham bo‘lgan. Eron hukmron 
doiralari o‘z kuchlariga ishongan holda aholisi ko‘p va boy 
Yunonistonni osonlik bilan bo‘ysundirish va undan qo‘shimcha 
daromadlar olishga umid bog‘laganlar. Istilochilik harakatlarini 
boshlashga faqat bahona yo‘q edi, xolos. Uni yunonlarning o‘zlari 
topib berganlar.  
Yunon-fors urushlarining boshlanishi. Kichik Osiyoning grek 
shaharlari aholisi, ayniqsa, Eron soliq tizimidan ko‘p jabrlangan. 
Forslar tayinlagan hokimlarning zulmi aholi ahvolini yanada 
og‘irlashtirdi. Asta-sekin vaziyat murakkablashib, arzimas bahona 
bilan qo‘zg‘olon ko‘tarilib ketishi mumkin bo‘lib qoldi.