Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Evklid, Eratosfen, Gerofil, Gipparx), adabiyot arboblari (Lisipp, 
Apelles, Aleksandr) va falsafa namoyandalari (Epikur, Zenon)ning 
nomlarini va ular erishgan yutuqlarni yodda tutish tavsiya etiladi.  
Bu bo‘lim bo‘yicha qo‘shimcha adabiyot sifatida A. B. 
Ranovichning “Ellinizm va uning tarixdagi roli” ( VII bob, Ellin 
madaniyati) kitobini tavsiya etish mumkin. 
 Arxaik davr yunon madaniyati krit - 
miken davri va undan keyingi 
miloddan avvalgi XI - IX asrlar doriylarning ko‘chish va istilolari 
davriga borib taqaladi. Bu madaniyat shu davrga xos qo‘l mehnati 
qurollari bazasida rivojlangan. Bevosita ishlab chiqaruvchilar - 
dehqon va hunarmandlar davlatmand va boy yunonlar qo‘l ostida qul 
kabi ishlaganlar. Quldorlik munosabatlari asta-sekin rivojlangan 
bo‘lsa ham, lekin jismoniy mehnat erkin shaxsni xo‘rlaydi, deb 
hisoblangan. Bu davrga oid muomala va munosabatlar Gesiodning 
“Mehnatlar va kunlar” poemasida yorqin aks ettirilgan. 
Din. Yunon dini krit - miken zamonida va urug‘doshlik tuzumi 
buzilayotgan davridayoq (miloddan avvalgi XI - IX asrlarda) tarkib 
topa boshladi. Miloddan avvalgi VIII - VII asrlarda bu din to‘liq rivoj 
topib ulgurdi. Bu din antropomorfizm, ya'ni insonni ilohiylashtirish, 
xudolarni o‘lmaydigan va abadiy yoshligicha qoladigan kuchli, go‘zal 
kishilar degan tasavvurdan iborat bo‘lgan. Greklarning tasavvuriga 
ko‘ra, olam avval Xaosdan iborat bo‘lib, Yer - Geya va yer osti olami 
- Tartar ham mavjud bo‘lgan. 
Geyadan uning o‘g‘li Uran - osmon xudosi tug‘uladi. Uran bilan 
Geyadan titan Kronos tug‘ilgan va o‘z otasiga qarshi chiqqan. Bular 
Miloddan avvalgi VII - VI 
Asrlarda yunon madaniyati 

---

 
 
305
titan - katta xudolar edi. Kronosdan Aid, Poseydon, Gestiya, Demetra, 
Gera va Zevs kabi kichik xudolar kelib chiqqan. 
Yunonlar tasavvurida tabiat ilohiy mavjudotlar bilan to‘lib 
toshgan. Ular nazarida, chakalakzorda driad, nimfa va echkioyoq 
satirlar yashagan, dengizda nayada va sirenalar - ayol boshli qushlar 
yashagan. 
Yunonistonda yarim xudo - qahramonlar e'zozlangan. Yunonlarning 
fikricha, bu yarim xudo - qahramonlar xudolar bilan odamlarning 
nikohidan tug‘ilgan. 12 jasorati evaziga Gerakl alohida hurmatga 
sazovor bo‘lgan. U sher terisida va qo‘lida tayoq bilan tasvirlangan. 
Gerakl yovuzlikka qarshi kurashib, uni yengib kelgan shaxs obrazi 
edi.