Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Ashokaning dxarma - axloq-odobga oid farmonlari. Dxarma - 
axloq-odob qoidalari, insoniy hayot tarzidir. Shuningdek, bu so‘z 
umumiy budda ta'limotini ham anglatadi. Axloqiy qoidalar ota-onaga 
itoat, kattalarga hurmat, saxiylik, jonivorlarga ozor bermaslik 
kabilardir. Bunday qoidalar barcha uchun barobar. Ba'zi olimlar 
fikriga ko‘ra bu qoidalar dxarmadan kelib chiqqan. To‘g‘ri, dxarma 
podsho farmonlari uchun asos vazifasini o‘tagan va unga hurmat bilan 
boqqanlarga podsho marhamat ko‘rsatgan. 
Ashoka farmonlarida keltirilgan dxarma turli varna va ijtimoiy 
guruhlardan iborat aholi uchun umumiy qoida bo‘lgan. Shunisi 
e'tiborliki, amaldorlar budda brahmanlarining faoliyatini nazorat 
qilgan, bu esa ularning haddidan oshib ketmasliklarini ta'min etardi. 
Magadxa - mauriylar davrida Janubiy Hindiston. Ashoka 
farmonlarida imperiya chegaralari bo‘ylab joylashgan Janubiy 
Hindiston davlatlari - Panda, Chola, Chera, Satyaputra va 
Keralaputralar sanab o‘tiladi. Megasfenning
1
 ilk asarlarida ham 
Panda davlati nomi mavjud (miloddan avvalgi IV asr oxiri). Janubiy 
Hindiston va Shri-Lanka haqidagi ma'lumotlar Iskandar yurishi 
qatnashchilari bo‘lmish tarixchilar qalamiga mansub. Ulardan biri - 
Onisikrit yozuvlarida Shri-Lanka oroliga sayohati haqida hikoya 
                                                 
1
 Romek Z., Cenzura a nauki historyczne w Polsce 1944-1970 [Censorship and 
Historical Science in Poland  
1944-1970], Warsaw 2010. 

---

 
 
209
qilinadi. Janubiy viloyatlar Mauriylar imperiyasiga qo‘shilganidan 
keyingina Shimoliy Hindiston bilan madaniy aloqalar o‘rnatildi. 
Buddizm janubga tomon tarqala boshladi. Dekan viloyatidan topilgan 
II-III asr yozuvlari ham bu fikrni tasdiqlaydi. Mazkur yozuvlarda 
bxoji, andxra, pulindi kabi Ashoka davri xalqlari nomi zikr etib 
o‘tilgan. 
Mauriylardan keyin Dekanda kuchli Satavaxanlar davlat
1
i nom 
qozondi. Puranada Satavaxanlar andxralar nomi bilan atalgan. Andxra 
xalqi Gvadari va Krishna daryolari o‘rtasidagi telegular mamlakatida 
yashagan. Satavaxanlar haqida ma'lumot berilgan dastlabki manbalar 
Markaziy Hindiston va Shimoliy Dekandan topilgan. Sulola asoschisi 
Simuka (Puranada Shimuka), Satavaxanlar tarixining avvalgi 
davridagi ko‘zga ko‘ringan hukmdori shoh Satakani yoki Shatakarni 
bo‘lgan. Uning hukmronligida davlat hududi kengaytirilib, shoh