Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

“Rigveda” (madhiyalar devoni) eng muhim to‘plam. U miloddan 
avvalgi XI - X asrlarga taalluqli bo‘lib, 1028 madhiyadan (sukt) 
iborat. Ba'zi madhiyalar marosim duolari sifatida xizmat qilgan, ammo 
boshqacha yo‘nalishdagi madhiyalar ham bor. Bular samoviy va to‘y 
madhiyalaridir. 
Yana bir madhiyalar to‘plami “Atxarvaveda”. Hozirgi kunda u 
731 madhiyadan iborat bo‘lib, 20 ta kitobga bo‘linadi. Bu asar 
“Rigveda”ga nisbatan kechroq yaratilib, ruhlar, jin va sehrli kuchlarga 
e'tiqod xususidagi ma'lumotlarni jamlagan. Olimlar fikricha, u 
etnografiya va din tarixi uchun ham katta ahamiyat kasb etadi. 
Uchinchi to‘plam - “Samaveda” (qo‘shiqlar devoni) - 1549 
madhiyadan iborat. Ular qurbonlik marosimida aytilgan. 
To‘rtinchi to‘plam - “Yajurveda” (qurbonlik va xayr-ehson, 
tilovatlar devoni). U qisman madhiyalar va nasr parchalar (jurlar) dan 
iborat. 
 Urf-odatlar va qurbonlik marosimlariga oid 
duolardan iborat. “Rigveda”ga taalluqli ilk 
brahman  “Aytareye brahman” va “Kashutaki 
brahman” katta ahamiyatga egadir. 
Aranyaklar yoki o‘rmon kitoblari. Bu kitoblar shu qadar muqaddas 
hisoblanganki, ularni faqat o‘rmonda (aranya) o‘qishga ruxsat etilgan. 
Ular falsafiy mulohazalar, majoziy marosimlar va sahiylarning sirli 
ahamiyatidan bahs etadi. Aranya o‘rmonda hayot kechirayotgan 
zohidlar uchun yozilgan deb faraz qilinadi. Bu asarlarda qurbon 
keltirish marosimlari asta-sekin keyingi o‘ringa o‘tib, ularning o‘rnini 
haqiqat va tabiat haqida falsafiy mulohazalar egalaydi. 
Brahmanlar yoki 
nasriy matnlar 

---

 
 
197
 Upanishadlar va ularning ta'limoti. Veda adabiyotining xotima qismi 
upanishadlar, ya'ni veda rivoyatlari va marosimlariga oid turli falsafiy 
va diniy-falsafiy Warhlarni jamlagan matnlar yig‘indisidir. 
Upanishadlar  «vedanta», ya'ni vedalar nihoyasi deb atalgan. 
Taxminlarga ko‘ra 108 upanishad bo‘lib, ularning eng qadimgisi