Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

xudosi Teshubning shohni o‘z o‘g‘li kabi quchog‘iga olib turgani 
tasvirlangan. Saroy taomillariga muvofiq Xett shohini “quyoshim” 
deb atash lozim bo‘lgan. Xuddi shu kabi unvonlar Suriya 
hukmdorlarining  miloddan avvalgi XIV asrga oid diplomatik 
xatlarida uchraydi. Xett davlatida xudo darajasiga ko‘tarilgan shohga 
e'tiqod qilish ana shu tariqa tashkil topgan. 
So‘nggi vaqtlarga qadar saqlanib kelgan ba'zi bir 
ibtidoiy xususiyatlar xett dinida mavjud bo‘lgan. 
Matriarxatning qadimgi shakllaridan biri bo‘lgan xett dinida 
hosildorlik kuchlarini o‘zida aks ettirgan tabiat onasi - ulug‘ ma'buda 
e'tiqodi asosiy o‘rin tutadi. Xett san'atida bu ma'buda, odatda, uzun 
kiyim va silindr shaklidagi bosh kiyimidan parda tushib turgan holda 
tasvirlangan. Shu bilan birga Xett o‘lkalarida tog‘lar, tabiat kuchlari - 
momaqaldiroq, yashin, shu bilan bir vaqtda yog‘in tufayli yuzaga 
keladigan hosildorlik xudosi Teshubga sig‘inilgan. Shu bilan birga, 
biz xett dinida yana bir xudo, ya'ni o‘lib, qayta tiriluvchi tabiat xudosi 
Telepin obrazini uchratamiz. Ushbu xudo, odatda, kalta kiyimda, 
Din va adabiyot

---

 
 
142
yoniga xanjar taqqan va ikki tomonli bolta tutgan, soqol - mo‘ylovi 
chiqmagan yosh yigit qiyofasida tasvirlangan. Xett xudolari ko‘proq 
yovvoyi hayvonlar ustida yoki tog‘ cho‘qqilarida tasvirlangan. Bu hol 
tog‘lik xalq va ovchilarga oid dinning o‘ziga xos jihatlarini ifodalaydi. 
Xettlar uzoq vaqt oliy davlat xudolari hamda turli mahalliy xudolarga 
e'tiqod qilib keldilar, bu esa qadimgi urug‘chilik tuzumining 
qoldig‘idir. Masalan, Xett davlati bitimlarida oliy xudolar bilan birga 
“Xett mamlakatining 1000 ta xudosi” tilga olinadi. 
Jodugarlik Xett dinidagi ibtidoiy zamondan qolgan sarqitlardan 
biri bo‘lib, uzoq vaqtga qadar o‘z ahamiyatini saqlab kelgan. 
Haqiqatda, jodugarlik xett adabiyotida o‘ziga xos o‘rin egallaydi. Xett 
davlati qonunlarida yomon niyatli jodugarlik bilan shug‘ullanish 
jinoyat hisoblanib, bunday jodugarlar qattiq jazolangan. Jodudan 
kasalliklarni haydash, odam a'zolarining ishdan chiqqan a'zolarini 
qayta tiklash uchun foydalanilgan.  
Bo‘g‘oz qoya arxivlarida Gisgimmas haqidagi rivoyatlar saqlanib 
qolgan. Bu rivoyatlar matnini o‘rganish shuni ko‘rsatadiki,