Microsoft Word итисодий статистика-лотин doc

 

---

59 
Aylanma mablag‘lar (Ay.mabl.)bilan ta’minlanganlikni ifodalovchi ko‘rsatkichlarni aniqlash yo‘llari 
 
Ko‘rsatkichlar tizimi 
Ay.mabl.ning sig‘imi, ya’ni 
1 so‘m natijaga to‘g‘ri 
keladigan Ay. mabl. 
Ay.mabl. 
Am.sg = -------------- 
N 
1 so‘m natija 
ko‘rsatkichiga qancha 
Ay.mabl. to‘g‘ri kelishi 
Ay.mabl.me’yorining 
haqiqiy miqdori bilan 
Ay.mabl.. x 
K. = ----------------- 
Ay.mabl.m 
Ay.mabl. haqiqiy 
summasini me’yorga 
nisbatini 
1 so‘m asosida vositalarga 
(Av) to‘g‘ri keladigan 
Ay.mabl. 
Ay.mabl. 
AVam = ----------------- 
Av 
1 so‘m Av.ga to‘g‘ri 
keladigan Ay.mabl. 
summasini 
Bitta xodimga to‘g‘ri 
keladigan Ay.mabl. 
Ay.mabl. 
X. Ay.mabl.= ---------------- 
X 
1 ta xodimga to‘g‘ri 
keladigan Ay.mabl. 
summasini 

---

60 
4. Korxonalarda aylanma mablag‘larining foydalanish samaradorligining 
statistikasi 
Korxonalar mavjud mablag‘lari shu jumladan aylanma mablag‘laridan 
ham samarali foydalanishlari lozim. Aylanma mablag‘lar foydalanish 
samaradorligini 
ko‘rsatkichlari 
tizimi 
belgilaydi. 
Ularning 
asosiylari 
quyidagilardir: 
Aylanma mablag‘larning aylanuvchanlik koeffitsienti, boshqacha 
aytganda aylanma mablag‘lar shu korxonada hisobot (tahlil) davri mobaynida 
necha marta aylangan. Ishlab chiqarish korxonalarida bu ko‘rsatkichni har bir 
so‘m aylanma mablag‘larga qancha mahsulot ishlab chiqarilgan deyish ham 
mumkin. 
Bu ko‘rsatkich (Ay.mabl.ak) korxonada ishlab chiqarilgan mahsulot 
hajmini (Q) aylanma mablag‘lar o‘rtacha qiymatiga nisbati bilan hisoblanadi. 
Q 
Ay.mabl. ak = ----------------------- 
Ay.mabl. 
4583,3 
Misolda: o‘tgan yil X Ay.mabl. = --------------- = 0,95 ming so‘m
112 
5694,5
hisobot yili Ay.mabl.ak = ----------------- = 0,98 ming so‘m 
5830,0 
Aylanma 
mablag‘larning 
kunlardagi 
aylanuvchanligi 
aylanma 
mablag‘lar o‘rtacha qiymatini o‘rtacha bir kunlik mahsulot hajmiga nisbati bilan 
aniqlanadi. Aylanma mablag‘larning aylanuvchanligi : 
(Ay.mabl..a) = Ay.mabl.: Q : Ks 
Bunda: Ks - hisobot davridagi kunlar soni 
4810,2 x 360 
Misolda: o‘tgan yil = ------------------- = 377,8
112 
5830,0 x 360
hisobot yili = ----------------- = 368,6 
5694,5 
Aylanma mablag‘lar daromadliligi olingan yalpi daromad summasini 
aylanma mablag‘lar summasiga foizlardagi nisbati bilan aniqlanadi va bu 
ko‘rsatkich 100 so‘m aylanma mablag‘lardan foydalanib, qancha daromad 
olinganligini bildiradi. 
Daromadlar x 100
Ay.mabl.d = --------------------------- 
Ay.mabl. 

---

61 
511,0 x 100
Misolda: o‘tgan yil Ay.mabl..d = ------------------ = 10,62
4810,2 
711,7 x 100
hisobot yili Ay.mabl.d = ----------------- = 12,21 
5830,0 
Aylanma mablag‘lar rentabelligi (foydaliligi) korxonaning foydasini
foydalanishdagi aylanma mablag‘lar summasiga foizdagi nisbati bilan 
hisoblanadi. Bu ko‘rsatkich korxona har bir 100 so‘m aylanma mablag‘larga 
qancha foyda olganligini ko‘rsatadi. 
foyda x 100 
Ay.mabl f = ----------------------- 
Ay.mabl. 
368,0 x 100 
Misolda: o‘tgan yil Ay. mablf = ----------------- = 7,65
4810,2 
496,2 x 100
hisobot yili AMf = ------------------- = 8,51 
5830,0 
Aylanma mablag‘larning samaradorligini tahlil qilganda debitor 
qarzlarning ham aylanuvchanligini aniqlash va tahlil qilish lozim. Bu 
ko‘rsatkich (D.a) debitor qarzlar summasini hisobot davri kunlariga ko‘paytirib 
va sotilgan mahsulot hajmiga bo‘lib topiladi. 
. Debitor x Ks 
Da = ----------------------- 
Q
1857,1 x 360 
Misolda: o‘tgan yil Da = ---------------------- = 145,9
4583,3 

---

62